مصرف الکل به عنوان مثال شراب به خصوص شراب قرمز (Red wine) در فرهنگ‌ها و جوامع مختلف حضور دارد و اغلب با لحظات شادی و آرامش برای افراد همراه است. اما این نوشیدنی تأثیرات مخرب و گاه جبران‌ناپذیری بر سلامت حیاتی‌ترین عضو بدن یعنی قلب دارد. خطرناک‌ترین عوارض مصرف الکل برای قلب عبارتند از: افزایش فشار خون، حمله قلبی و فیبریلاسیون دهلیزی (نوعی نامنظمی ضربان قلب) که می‌تواند منجر به لخته خون و سکته مغزی شود.
برخلاف تصور رایج که گاهی مصرف کم شراب قرمز را مفید می‌دانند، حتی مقادیر اندک نیز می‌توانند اثرات ناخواسته‌ای داشته باشند. این مطلب به شما کمک میکند تا به دیدی عمیق‌تر و علمی‌تر به اثرات الکل بر قلب برسید. پس با ما همراه باشید تا چگونگی تأثیر مشروب بر قلب و بیماریهای مختلف ناشی از آن را برایتان بگوییم.
الکل مصرف می‌کنید و دچار علائمی مانند تپش قلب، تنگی نفس یا درد قفسه سینه هستید؟ برای بررسی دقیق سلامت قلب‌تان همین حالا وقت ویزیت با دکتر بقایی رزرو کنید. (02188670350)
چطور الکل به قلب آسیب می‌زند؟
الکل بعد از ورود به بدن به‌سرعت جذب جریان خون می‌شود و به تمام ارگان‌ها از جمله قلب می‌رسد. سپس از طریق سه مکانیسم اصلی زیر اثرات منفی مختلفی بر قلب می‌گذارد:
- تغییر در ضربان و ریتم قلب
- تأثیر بر متابولیسم چربی‌ها
- تضعیف عضله قلب
الکل با تأثیر بر سیستم عصبی خودکار که ضربان قلب را تنظیم میکند می‌تواند آریتمی‌های قلبی یعنی ضربان‌های نامنظم و خطرناک ایجاد کند. شراب قرمز همچنین متابولیسم چربی‌ها را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد و سطح چربی تری‌گلیسرید خون را بالا می‌برد. علاوه بر این در کوتاه‌مدت توانایی قلب در پمپاژ خون را کاهش می‌دهد. در نهایت الکل می‌تواند بر متابولیسم چربی‌ها تأثیر بگذارد و چربی خون را افزایش دهد. این اثرات نشان میدهند که حتی مصرف تفریحی شراب قرمز نیز بار اضافی بر قلب وارد و آسیب‌های جدی ایجاد میکند.
عوارض مختلف مصرف شراب قرمز برای قلب چیست؟
عوارض مصرف الکل برای قلب تنها به یک یا دو مورد محدود نمیشود؛ بلکه شامل طیف وسیعی از آسیب‌هاست که با شدت‌های مختلفی خود را نشان میدهند. چرا که در مجموع مصرف مشروب و سیگار به‌عنوان دو عامل اصلی بروز بیماریهای قلبی محسوب می‌شوند. با این حال مهم‌ترین عوارض مصرف شراب بر قلب عبارتند از:
1. افزایش فشار خون
مصرف الکل می‌تواند با فعال‌کردن سیستم عصبی سمپاتیک و تأثیر بر هورمون‌هایی که فشار خون را تنظیم می‌کنند آن را بالا ببرد. فشار خون بالا عامل خطر اصلی برای بیماریهای قلبی عروقی از جمله حمله قلبی، سکته مغزی و نارسایی قلبی است.
2. بروز آریتمی‌های قلبی، به ویژه فیبریلاسیون دهلیزی
فیبریلاسیون دهلیزی (Atrial Fibrillation) یکی از شایع‌ترین آریتمی‌هایی است که با مصرف الکل مرتبط است و می‌تواند منجر به لخته‌شدن خون در قلب و افزایش خطر سکته مغزی شود. این شرایط به «سندرم قلب تعطیلات» (Holiday Heart Syndrome) معروف است؛ زیرا اغلب پس از مصرف زیاد شراب قرمز در تعطیلات رخ می‌دهد. البته این اصطلاح به زیاده‌روی در مصرف شیرینی، تنقلات و مواد غذایی پرنمک در این ایام نیز گفته می‌شود.
3. افزایش خطر دیابت نوع ۲
مصرف مشروب می‌تواند بر سطح قند خون و حساسیت به انسولین تأثیر بگذارد، که این امر به نوبه خود خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش می‌دهد. دیابت نیز یکی از عوامل خطر اصلی برای بیماریهای قلبی عروقی است و ترکیب آن با مصرف الکل وضعیت را وخیم‌تر میکند.
4. افزایش وزن و چاقی
الکل کالری بالایی دارد و مصرف منظم آن افزایش وزن و چاقی می‌آورد. چاقی خطر ابتلا به بیماریهای مختلف قلبی را بالا می‌برد. تمام این عوارض نشان میدهند که مصرف الکل می‌تواند یک چرخه معیوب از مشکلات سلامتی ایجاد کند که مستقیم و غیرمستقیم بر سلامت قلب تأثیر می‌گذارند.
«شاید بتوان گفت یکی از مهم‌ترین اثرات منفی و عوارض مصرف الکل بهخصوص شراب قرمز برای قلب ایجاد نامنظمی ضربان قلب یا آریتمی (Arrythmia) است. این حالت منجر به تپش قلب شدید، تنگی نفس، سرگیجه و احساس سبکی سر می‌شود. در چنین مواردی راه اصلی درمان مراجعه به اورژانس و دریافت دارو است.»
چه بیماریهای قلبی بر اثر الکل ایجاد می‌شوند؟
بیماریهای قلبی مختلفی بر اثر مصرف طولانی‌مدت الکل بروز می‌کنند که نه‌تنها بر کیفیت زندگی فرد تأثیر می‌گذارند، بلکه می‌توانند تهدیدکننده حیات نیز باشند، از جمله:
1. کاردیومیوپاتی اتساعی الکلی
در این بیماری عضله قلب به‌دلیل آسیب ناشی از مشروب ضعیف و بزرگ می‌شود و نمی‌تواند خون را بهطور مؤثری پمپاژ کند. این حالت با نارسایی قلب همراه است که علائمی مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه، خستگی شدید و زودهنگام، ورم پاها و تپش قلب دارد.
2. بیماری عروق کرونر
الکل بهطور مستقیم باعث ایجاد پلاک در شریان‌ها نمیشود؛ اما با افزایش فشار خون، افزایش تری‌گلیسیرید و تأثیر بر سایر عوامل خطر، به تنگی عروق و آترواسکروز (Atherosclerosis) کمک میکند. همین مشکل در نهایت خود را با حمله قلبی و آنژین صدری (Angina) نشان می‌دهد.
3. سکته مغزی
مصرف زیاد شراب قرمز از طرفی می‌تواند غلظت خون را کم کند در برخی شرایط خطر خونریزی را بالا می‌برد. اما از طرفی دیگر نیز با ایجاد لخته‌های غیرطبیعی در قلب بهخصوص در آریتمی‌ها، خطر سکته مغزی را افزایش می‌دهد.
تجربه یا سؤال خاصی در مطرف الکل دارید؟ توی کامنت‌ها بپرسید، پاسخ‌تون رو در اسرع وقت می‌دهیم.
آیا مصرف کم الکل برای قلب مفید است؟
گاهی اوقات شنیده می‌شود که مصرف مقدار کمی الکل بهخصوص شراب قرمز برای قلب مفید است. این ادعاها تا چه حد صحت دارند؟
برخی مطالعات قدیمیتر مشاهده‌ای نشان داده‌اند که مصرف متوسط شراب قرمز ممکن است با بازشدن رگها و کاهش خطر بیماریهای قلبی عروقی در برخی افراد مرتبط باشد. علاوه بر این برخی از آن‌ها نیز به وجود آنتی‌اکسیدان‌ها در الکل اشاره دارند. در حالی که طبق مطالعات جدیدتر هیچ مقداری از مصرف الکل برای سلامت قلب مفید نیست. علاوه بر این باید چند نکته مهم را در نظر گرفت:
- ارتباط علت و معلولی نامشخص است: بیشتر این مطالعات مشاهده‌ای هستند، به این معنی که تنها یک همبستگی را نشان میدهند، نه یک رابطه علت و معلولی
- خطرات آن بیشتر از فواید احتمالی است: برای اکثر افراد خطرات مصرف الکل برای سلامتی حتی در حد متوسط از فواید احتمالی آن بیشتر است، خطراتی جدی مانند سرطان و بیماریهای کبدی
- جایگزین‌های سالم‌تر و بی‌خطری برای آن وجود دارد: فواید قلبی‌عروقی که بعضاً به شراب نسبت داده می‌شود را می‌توان با روش‌های سالم‌تر و بی‌‌خطر مانند رژیم غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان، میوه و سبزیجات و فعالیت بدنی منظم به دست آورد
- نکات مهم و هشدارهای علمی: بهطور کلی در حال حاضر هیچ سازمان بهداشتی معتبری توصیه نمی‌کند که افراد برای سلامت قلب خود شروع به مصرف الکل کنند
این نکته از پایگاه پزشکی دانشگاه جان هاپکینز را در نظر داشته باشید:“But you don’t have to pop a cork to reap those benefits. Exercise can also boost HDL cholesterol levels, and antioxidants can be found in other foods, such as fruits, vegetables and grape juice.”
«اما برای بهره‌مندی از این فواید، لازم نیست حتماً در بطری نوشیدنی را باز کنید. ورزش هم می‌تواند سطح کلسترول خوب (HDL) را افزایش بدهد و آنتی‌اکسیدان‌ها را می‌توان در مواد غذایی دیگری مثل میوه‌ها، سبزیجات و آب انگور هم پیدا کرد.»
آیا بیماران قلبی می‌توانند مشروب بخورند؟
خیر، مصرف الکل برای افرادی که با بیماریهای قلبی دست و پنجه نرم می‌کنند می‌تواند عوارض جدی و گاهی غیرقابل برگشتی داشته باشد. مشروب‌خوردن در بیماران قلبی با تشدید فشار خون بالا، وخیم‌تر شدن نارسایی قلبی آنان و تشدید آریتمی قلبی در آنان همراه است.
جمع‌بندی تمام اثرات منفی الکل برای قلب
در مجموع عوارض مصرف الکل برای قلب یک موضوع جدی و قابل‌تأمل است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. فشار خون بالا، تپش قلب بر اثر آریتمی قلبی، آسیب مستقیم به عضله قلب و ایجاد کاردیومیوپاتی اتساعی الکلی مهم‌ترین اثرات شراب قرمز بر قلب هستند. به‌علاوه مصرف شراب اعضای دیگر حیاتی بدن مانند کبد را نیز از کار میندازد. ادعاهای مربوط به فواید مصرف الکل برای قلب به‌ویژه شراب قرمز، اغلب اغراق‌آمیز هستند و خطرات متعدد مصرف الکل برای سلامت کل بدن، به مراتب بیشتر از فواید ناچیز و اثبات‌نشده آن است.
در دنیای امروز راه‌های بی‌شماری برای حفظ و ارتقاء سلامت قلب وجود دارد که نیازی به روی‌آوردن به مصرف الکل حتی از نوع شراب قرمز نیست. یک رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی منظم، خواب کافی، کنترل استرس و مدیریت صحیح بیماریهای زمینه‌ای بهترین اقداماتی هستند که می‌توانید برای حفاظت از قلب خود انجام دهید. هیچ کدام از این موارد نیز اثرات منفی و عوارض مصرف الکل بر قلب را ندارند.
مصرف الکل می‌تونه تأثیرات پنهانی روی قلب داشته باشه. برای بررسی وضعیت قلب خود، همین حالا با ما تماس (02188670350) بگیرید و نوبت خود را رزرو کنید.
منابع
- https://www.hopkinsmedicine.org/health/wellness-and-prevention/alcohol-and-heart-health-separating-fact-from-fiction
- https://www.bhf.org.uk/informationsupport/support/healthy-living/healthy-eating/alcohol
0 نظر