فرض کنید در حال قدم زدن در خیابان هستید که ناگهان بدون هیچ سابقه و هشدار قبلی، دردی روی قفسه سینه خودتان حس می‌کنید و نفستان بند می‌آید. شدت درد و تنگی نفس این وضعیت به حدی است که می‌ترسید و فکر می‌کنید دچار حمله قلبی شدید.
اما این وضعیت حمله قلبی یا سکته قلبی نبوده و در اثر گرفتگی عروق قلبی اتفاق می‌افتد. اگر رگ‌های قلب شما دچار گرفتگی باشد، جریان خون و خون رسانی به عضلات قلب کاهش پیدا می‌کند. این بیماری همه گیر بیش از ۶ میلیون نفر از مردمان آمریکا را به خود گرفتار کرده است.
اگر این سوال برایتان پیش آمده که آیا گرفتگی عروق قلبی خطرناک است یا دلیل بسته شدن رگ‌های خونی چیست، به شما پیشنهاد می‌کنیم که در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا به پاسخ سوالاتتان برسید.
گرفتگی رگ‌های قلب به چه معناست؟
گرفتگی رگ‌های قلبی یا Atherosclerosis یک بیماری مزمن است که به دنبال ضخیم و سفت شدن شریان‌های قلب، در اثر تجمع پلاکت‌ها در پوشش داخلی اصلی قلب ایجاد میشود. پلاکت یک ماده چسبنده و متشکل از کلسترول، چربی، سلول‌های خونی و … است که اگر معمولاً در دیواره داخلی رگ‌های قلب تشکیل میشود. آترواسکلروز یک بیماری پیش‌رونده و آهسته است که می‌تواند از دوران کودکی به دلیل گوناگونی مانند تغذیه نادرست یا سابقه خانوادگی ایجاد و شروع به پیشرفت کند.
nhlbi.nih.gov در این باره می‌گوید:
Atherosclerosis is a common condition that develops when a sticky substance called plaque builds up inside your arteries. Disease linked to atherosclerosis is the leading cause of death in the United States. Atherosclerosis can affect most of the arteries in the body, including arteries in the heart, brain, arms, legs, pelvis, and kidneys.
آترواسکلروز یک یبماری شایع است که زمانی ایجاد میشود که ماده‌ای چسبنده به نام پلاک در داخل رگ‌های شما ایجاد شود. بیماری‌های مرتبط با آترواسکلروز، علت اصلی مرگ و میر در ایالات متحده آمریکا است. آترواسکلروز می‌تواند بیشتر شریان‌های بدن از جمله شریان‌های قلب، پاها، مغز، بازوها، لگن و کلیه‌ها را درگیر کند.
علائم گرفتگی عروق قلبی
علائم شریان‌های گرفته قلب به این بستگی دارد که کدام شریان شما تحت تاثیر قرار گرفته باشد و چه میزان از جریان خون توسط پلاکت‌ها مسدود شده است. علائم و نشانه‌های رایج گرفتگی عروق قلبی عبارتند از:
- سرگیجه
- تنگی نفس
- حالت تهوع
- خستگی مفرط
- فشار خون بالا
- ضعف و خستگی
- عرق سرد روی پیشانی
- تپش قلب نامنظم و شدید
- درد عضلات و به خصوص درد در پاها
- احساس سوزش و درد شدید در قفسه سینه
- احساس درد، سنگینی و فشار روی قفسه سینه (آنژین صدری)
علت گرفتگی عروق قلب چیست؟
مهم‌ترین دلایلی که در ایجاد پلاکت و بروز گرفتگی رگ‌های قلب نقش دارند عبارتند از:
• کلسترول بالا
• سیگار کشیدن
• فشار خون بالا
• چاقی و اضافه وزن
• استرس و اضطراب
• دیابت و مقاومت به انسولین
• بی تحرکی و نداشتن فعالیت فیزیکی
• زیاده روی در مصرف نوشیدنی‌های الکلی
• سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی
اگر رژیم غذایی ناسالمی دارید، مدام غذاهای شور و پرچرب مصرف می‌کنید، سیگار می‌کشید و بی‌‌رویه نوشیدنی الکلی مصرف می‌کنید، در معرض ابتلا به گرفتگی عروق کرونر هستید!
روش‌های تشخیص گرفتگی عروق قلب
شاید این سوال برایتان پیش آمده باشد که چطور بفهمیم رگ قلبمان گرفته؟ یا بهترین راه برای تشخیص گرفتگی عروق قلبی چیست؟ در پاسخ به این سوال می‌‌توانیم بگوییم که معمولاً بیماری‌های قلبی از جمله گرفتگی رگ قلب را تا زمانی که بروز علائم، نمی‌توان به درستی تشخیص داد.
پس بهتر است اگر درد قفسه سینه یا تنگی نفس دارید و مشکوک به گرفتگی رگ‌های قلب هستید، با مراجعه به پزشک، آزمایشات و تست‌های زیر را انجام دهید:
الکترو کاردیوگرافی
الکتروکاردیوگرافی یا همان نوار قلب، روشی است که در آن سیگنال‌های الکتریکی قلب توسط دستگاه نوار قلب ثبت میشود. اگر اختلالی در این نوار وجود داشته باشد و جایی از سیگنال قلب ضعیف عمل کرده باشد، پزشک به گرفتگی عروق کرونر شک خواهد کرد.
آنژیوگرافی
آنژیوگرافی قلب روشی است که در آن یک لوله باریک و منعطف از شریان بازو یا ران پا وارد بدن شده و به واسطه دوربینی که در سر آن قرار دارد، گرفتگی‌های قلب تشخیص داده میشود.
اکوکاردیوگرام
اکوکاردیوگرافی یا اکوی قلب، روشی برای تشخیص گرفتگی عروق قلب است که در آن پیچ‌هایی روی قفسه سینه نصب شده و به واسطه آن سیگنال‌های الکتریکی به قلب ارسال میشود. این سیگنال‌ها نحوه جریان و حرکت خون در شریان را بررسی کرده و اختلالات احتمالی را تشخیص می‌دهد.
آزمایش خون
در آزمایش خون برای تشخیص گرفتگی رگ‌های قلب، سطح قند خون، کلسترول و در برخی موارد پروتئین C واکنشی سنجیده میشود تا سطح التهاب شریان یا احتمال بروز تصلب شرایین تشخیص داده شود.
تست ورزش
تست استرس یا تست ورزش برای تشخیص گرفتگی عروق قلب به کار می‌رود. در این تست علائم و نشانه‌هایی مانند تنگی نفس یا سیگنال ضعیف قلب ممکن است نمایش داده شود و گرفتگی عروق قلب را به درستی تشخیص دهد.
سونوگرافی داپلر
سونو داپلر با استفاده از ارسال امواج صوتی به قلب، سرعت و شدت جریان خون در شریان‌های قلب را معاینه می‌کند و اگر اختلالی در فعالیت قلب وجود داشته باشد، آن را در تصاویر بدست آمده نشان خواهد داد.
بیشتر بخوانید: بهترین راه تشخیص بیماری قلبی
درمان گرفتگی رگ‌های قلب
اصلاح سبک زندگی و داشتن یک رژیم غذایی سالم، ورزش کردن و کاهش اضافه وزن از جمله بهترین راهکارها برای درمان گرفتگی عروق قلبی است. اما رژیم غذایی و ورزش زمانی پاسخگو است که شما گرفتگی رگ نداشته باشید. در غیر اینصورت، پزشک قلب شما یکی از راهکارهای زیر را برای درمان در نظر خواهد گرفت:
درمان دارویی گرفتگی عروق قلبی
مهم‌ترین گروه داروهایی که برای درمان گرفتگی عروق قلبی مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:
| نام خانواده دارو | نوع کاربرد | نام دارو |
| داروهای کنترل کننده کلسترول خون | مناسب برای کاهش کلسترول خون | لیپوپروتئین‌ها، نیاسین، استاتین‌ها یا فیبرات‌ها |
| داروهای رقیق کننده خون | رقیق کردن خون غلیظ و کاهش احتمال تشکیل لخته خونی | آسپرین |
| داروهای مسدود کننده بتا | کاهش تعداد ضربان قلب و فشار خون | آتنولول، پروپرانولول و متوپرولول |
| داروهای مسدود کننده کانال کلسیمی | مکمل داروهای بتابلاکر (مسدود کننده بتا) | فلیودیپین یا نیفیدیپین |
| داروهای نیتروگلسیرین | اتساع موقتی رگ قلب و کاهش فشار روی قلب برای خونرسانی بهتر | قرص نیتروگلیسیرین، اسپری یا چسب نیتروگلیسیرین |
| داروهای مهار کننده آنزیم آنژیوتانسین | کاهش فشار خون و جلوگیری از پیشرفت گرفتگی عروق کرونر | کاپتوپریل، آنالاپریل یا رامپریل |
داروهای قلبی با توجه به وضعیت سلامتی بیمار و همچنین نتایج آزمایشاتی که انجام شده است، توسط پزشک متخصص قلب و عروق یا جراح قلب تجویز خواهند شد.
درمان گرفتگی عروق قلب با جراحی
اگر شدت گرفتگی عروق قلب زیاد باشد یا یکی از رگ‌های اصلی قلبتان گرفته باشد، به متخصص جراحی قلب ارجاع داده می‌شوید تا با یکی از روش‌های جراحی زیر، گرفتگی قلب درمان شود:
آنژیوپلاستی
در آنژِیوپلاستی یک لوله باریک و منعطفی که دارای استنت فلزی است، از شریان بازو یا ران پا وارد بدن میشود. بعد از آنکه به شریان گرفته برسد، استنت باز شده و رسوباتی که در دیواره وجود دارد را فشرده می‌کند. این استنت فلزی مشبک موجب بهبود جریان خون در رگ قلب میشود.
در شرایطی که گرفتگی شدید باشد، استنت شما به همراه داروی گشاد کننده قلب در رگ گذاشته میشود. این دارو بعد از استنت گذاری به آرامی آزاد شده و گرفتگی را به مرور زمان بهبود خواهد داد.
جراحی بای پس عروق کرونر
بای پس عروق کرونر زمانی انجام میشود که گرفتگی رگ قلب شدید باشد. در این جراحی، جراح قلب رگ آسیب دیده را به طور کامل برمی‌دارد و یک رگ مصنوعی یا طبیعی (از شریان پا) را پیوند می‌زند.
پیوند قلب
زمانی پیوند قلب انجام میشود که گرفتگی عروق کرونر موجب آسیب دیدن عروق و عضلات قلب شده باشد و قلب در اثر نارسایی تا حدودی از کار افتاده باشد.
بیشتر بخوانید: بای پس کرونر با پیوند شریان
درمان گرفتگی عروق قلب با داروهای گیاهی
تحقیقات و مطالعات پزشکی نشان داده است که مصرف برخی گیاهان مانند فلفل قرمز، سیر، زردچوبه و یا زنجبیل، کمک شایانی به پیشگیری و گاهی درمان گرفتگی عروق کرونر می‌کند. برخی از دمنوش‌هایی که توصیه میشود در برنامه غذایی خود قرار دهید عبارتند از:
• دمنوش گل گاو زبان
• دمنوش دارچین
• چای سبز
به هیچ وجه بدون مشورت با پزشک و خودسرانه از داروهای گیاهی برای درمان گرفتگی رگ‌های قلب خود استفاده نکنید و پیش از مصرف حتماً با دکتر قلبتان مشورت کنید.
درمان گرفتگی رگ قلب در طب سنتی
در طب سنتی استفاده از زالو برای درمان گرفتگی عروق قلبی توصیه شده است. زالو انداختن به کاهش کلسترول خون کمک می‌کند و از تشکیل پلاک جلوگیری خواهد کرد. همچنین می‌توانید:
• رب انار
• شوید تازه
• روغن زیتون
• روغن کنجد
• دم کرده زرشک
• عصاره جو (ماءالشعیر طبی)
را در با مشورت پزشک خود در برنامه غذایی قرار دهید و وضعیت گرفتگی عروق قلب خودتان را بهبود ببخشید.
چطور از گرفتگی عروق قلب جلوگیری کنیم؟
برای پیشگیری از گرفتگی عروق کرونر و تشکیل پلاکت‌های خونی، توصیه میشود تا:
• از مصرف غذاهای حاوی چربی اشباع شده و غذاهای فرآوری شده پرهیز کنید.
• روی وزن خود کنترل داشته باشید و در صورت اضافه وزن، رژیم بگیرید.
• رژیم غذایی سالم و اقد از چربی و نمک داشته باشید.
• فعالیت بدنی داشته باشید و روزانه ورزش کنید.
• از نوشیدن مشروبات الکلی پرهیز کنید.
• از استرس و اضطراب به دور باشید.
• سیگار کشیدن را ترک کنید.
رژیم غذایی مناسب برای باز شدن عروق قلب
یکی از سوالاتی که بسیاری از بیماران از متخصصان جراحی قلب می‌پرسند این است که برای باز شدن رگ‌های قلب چه بخوریم؟ مصرف غذاها، میوه و سبزیجات زیر توسط اغلب پزشکان به بیماران دارای گرفتگی عروق قلبی توصیه میشود:
• انار
• سیر
• سیب
• ماهی
• اسفناج
• جو دوسر
• مکمل امگا ۳
• روغن زیتون یا روغن کنجد
• کلم بروکلی و سبزیجات سبز
• پرتقال و انواع مرکبات حاوی ویتامین C
حالا یک سوال مهم‌تر پیش می‌آید، آن هم اینکه برای جلوگیری از انسداد عروق قلبی چه چیزهایی نباید بخوریم؟ غذاهایی که برای سلامت قلب مضر هستند و بهتر است نخورید عبارتند از:
• گوشت قرمز و انواع گوشت‌های فرآوری شده مانند سوسیس و کالباس
• غذاهای سرخ کردنی مانند مرغ سوخاری یا سیب زمینی سرخ کرده
• چربی‌های اشباع شده و ترانس مانند فست فود
• نوشیدنی‌های حاوی قند مانند آبمیوه مصنوعی
• شیرینی و قند مصنوعی شامل کیک و کلوچه
• نان سفید و غلات تصفیه شده
• کره، پنیر، شیر و انواع لبنیات
• نوشیدنی‌های الکلی
• نمک
بیشتر بخوانید: در آلودگی هوا چه بخوریم و چه نخوریم؟ + محافظت از سلامتی قلب در آلودگی هوا
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
بهتر است زمانی که درد قفسه سینه به همراه تنگی نفس یا احساس سنگینی روی قفسه سینه دارید، از پزشک متخصص جراحی قلب وقت بگیرید. معاینه و تشخیص زود هنگام گرفتگی عروق کرونر قلب می‌تواند به بهبود وضعیت سلامتی شریان‌های قلبی و همچنین موجب جلوگیری از نارسایی قلبی و سکته قلبی شود.
درمان گرفتگی عروق قلبی با دکتر رامین بقایی تهرانی
دکتر رامین بقایی تهرانی پزشک متخصص جراحی قلب و عروق و فارغ التحصیل رشته جراحی قلب از ایران هستند. ایشان به مدت ۳ سال ریاست بخش قلب در بیمارستان شهید مدرس تهران را بر عهده داشتند و توانستند رضایت بیماران و مراجعان خود را به خوبی جلب کنند.
دکتر رامین بقایی تهرانی در طول بیش از ۲۰ سال فعالیت حرفه‌ای خود، در هر یک از زمینه‌های زیر مهارت و تبحر بالایی دارند:
جراحی شریان آئورت
جراحی دریچه‌های قلبی
جراحی کم تهاجمی قلب
جراحی قلب کودکان و نوزادان
درمان و جراحی بیماری‌های عروق کرونر
برای رزرو نوبت و تعیین وقت معاینه با شماره ۸۸۶۷۰۳۵۰-۰۲۱ تماس بگیرید یا فرم تعیین وقت اینترنتی را پر کنید.
0 نظر