تا پیش از دوران یائسگی، زنان در معرض خطر کمتری نسبت به مردان برای ابتلا به بیماری قلبی قرار دارند؛ اما بعد از یائسگی (Postmenopause)، با توجه به تغییرات هورمونی، مانند کاهش استروژن، این خطر افزایش می‌یابد.
با این حال، راه‌های بسیاری برای پیشگیری از بیماری عروق کرونر قلب و علائم آن در این دوران وجود دارند. هر چند برخی علائم رایج یائسگی و بیماری‌های قلبی، مانند تپش قلب و تنگی نفس، مشترک هستند. مهم‌ترین راه‌های پیشگیری عبارت‌اند از تنظیم وزن، تغذیه سالم و ورزش است.
مراقب سلامت قلب خود در دوران یائسگی باشید! اگر نگران سلامت قلبتان هستید یا علائمی مانند تپش قلب و تنگی نفس را تجربه می‌کنید، همین امروز برای مشاوره با دکتر رامین بقایی وقت خود را رزرو کنید جهت رزرو با مطب تماس (02188670350) بگیرید.
در این مقاله قصد داریم شما را با ارتباط یائسگی و سلامت قلب، علائم آن و روش‌های پیشگیری از بیماری‌های قلبی آشنا کنیم.
چرا در دوران یائسگی، خطر بیماری قلبی افزایش می‌یابد؟
یائسگی زمانی اتفاق می‌افتد که قاعدگی متوقف شده و دیگر امکان بارداری طبیعی وجود ندارد. این حالت معمولاً بین ۴۵ تا ۵۵ سالگی رخ می‌دهد؛ هر چند، ممکن است زودتر نیز اتفاق بیفتد که به آن یائسگی زودرس می‌گویند.
دلیل توقف قاعدگی و آغاز یائسگی، کاهش تولید هورمون استروژن در تخمدان‌ها و توقف آزادشدن تخمک در هر ماه است. در این زمان، سطح هورمون‌های پروژسترون و تستوسترون نیز کم می‌شود.
استروژن تأثیر محافظتی بر قلب دارد و کاهش آن در دوران یائسگی، با تغییرات زیر همراه خواهدبود:
- افزایش کلسترول و تجمع چربی‌ها در عروق
- تنگ شدن عروق کرونر
یائسگی و قلب در یک نگاه
| سن شروع یائسگی | ۴۵ تا ۵۵ سال |
| علت افزایش احتمال حوادث قلبی عروقی |
|
| علائم رایج شروع یائسگی |
|
| علائم خطرناک قلبی در همراهی با علائم یائسگی |
|
| 7 راه پیشگیری از بیماری قلبی در یائسگی |
|
| مزایای HRT برای قلب |
|
| خطرات HRT برای قلب |
|
یائسگی از چه راه‌های دیگری خطر بیماری‌های قلبی را بیشتر می‌کند؟
در دوران یائسگی، تغییرات دیگری نیز علاوه بر کاهش کلسترول رخ می‌دهد که احتمال بیماری قلبی را بالا می‌برد، شامل:
- افزایش چربی دور قلب
- افزایش وزن و چربی دور شکم
- افزایش کلسترول و خطر حمله قلبی
- کاهش توانایی بدن در تنظیم قند خون
- افزایش فشار خون با توجه به ضعیف‌شدن عروق بدن
آیا علائم یائسگی، از جمله تپش قلب و تنگی نفس، نشانه‌ای از یک بیماری قلبی هستند؟
ممکن است نگران این باشید که هر یک از علائم زیر در یائسگی، نشانه‌ای از بیماری قلبی باشد:
- تپش قلب
- تنگی نفس
- افزایش وزن
- ضربان قلب بالا
- افزایش فراموشی یا مشکل در تمرکز
- درد عضلانی/ مفصلی، به‌خصوص در قفسه سینه
برخی از علائم یائسگی مانند تپش قلب و تنگی نفس می‌توانند با علائم اولیه مشکلات قلبی اشتباه گرفته شوند. آشنایی با علائم حمله یا سکته قلبی در زنان می‌تواند به تشخیص به‌موقع این بیماری کمک کند.
با این حال، اغلب این علائم به دلیل تغییر سطح هورمون‌های بدن ایجاد می‌شوند و جای نگرانی ندارند. هر چند، اگر همراه با علائم جدی‌تر زیر باشند، نیاز است به پزشک مراجعه کنید:
- تعریق سرد
- افزایش فشار خون
- تیرکشیدن درد به بازو، شانه یا فک
- تشدید و تداوم تنگی نفس یا تپش قلب
در صورت داشتن هرگونه ابهام و یا سوالی در انتهای همین صفحه (بخش کامنت) سوالتان را مطرح نمایید. دکتر رامین بقایی در اولین فرصت پاسخگوی سوالات شما خواهند بود.
7 راه اصلی برای پیشگیری از بیماری قلبی در دوران یائسگی
با هفت اقدام زیر می‌توانید سلامت قلب خود را در این دوران و حتی پیش از آن، ارتقا دهید:
1. تنظیم وزن
افزایش وزن در دوران یائسگی شایع است؛ اما می‌توانید با رژیم غذایی سالم‌تر وزن‌تان را در حالت ایده‌آل نگه دارید:
- بجای چیپس از مغزهای بدون نمک (پسته، بادام و…) استفاده کنید.
- روغن زیتون یا آفتابگردان را بجای کره مصرف کنید.
- لبنیات را با چربی و شکر کمتری میل کنید.
برای تنظیم وزن، می‌توانید فعالیت بدنی خود را نیز افزایش دهید:
- مسیرهای کوتاه را پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری کنید.
- هنگام پیاده‌روی، به موسیقی یا پادکست موردعلاقه‌تان گوش دهید.
- به جای آسانسور از پله استفاده کنید (البته نه به مقدار زیاد؛ چون ممکن است زانوهایتان را اذیت کند).
2. تغذیه سالم و متعادل
در این بخش، راهکارهای بیشتری برای کنترل کلسترول و فشار خون با تغذیه سالم داریم، شامل:
- مصرف میوه و سبزیجات
- کاهش میزان نمک و چربی
- مصرف نان سبوس‌دار بجای نان سفید
- افزودن میوه‌های شیرین بجای شکر به غلات صبحانه
- استفاده از حبوبات، ماهی و پروتئین‌های گیاهی بجای گوشت قرمز در برخی مواقع
این توصیه کلیدی از بنیاد قلب بریتانیا را می‌توان به‌عنوان رویکرد اصلی در تغذیه سالم در نظر گرفت:“By eating more fruit and vegetables, and less foods that are high in saturated fat, sugar and salt you can help lower your risk of coronary heart disease.”
«با مصرف بیشتر میوه و سبزیجات و استفاده کمتر از غذاهای حاوی چربی اشباع، شکر و نمک زیاد، می‌توانید خطر ابتلا به بیماری‌های عروق کرونر قلب را کاهش دهید.»
3. مراقبت از سلامت استخوان‌ها
در دوران یائسگی، استحکام استخوان‌ها کاهش می‌یابد. برای تقویت آن‌ها از روش‌های زیر کمک بگیرید:
- تغذیه سالم و فعالیت فیزیکی به کمک راه‌هایی که گفته شد
- مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم و ویتامین د، مانند لبنیات، سبزیجات برگ سبز، حبوبات و غذاهای دریایی
4. مصرف کافئین کمتر
مصرف زیاد چای و قهوه می‌تواند گرگرفتگی و تپش قلب را تشدید کند. با کارهای زیر، می‌توانید مصرف آن را کم کنید:
- برای کاهش مصرف کافئین، تعداد فنجان‌های چای روزانه خود را کمتر کنید.
- همچنین می‌توانید به جای قهوه معمولی، از قهوه دکافئینه (بدون کافئین) استفاده کنید.
5. افزایش فعالیت بدنی
در این قسمت نیز جزئیات بیشتری در خصوص ارتباط فعالیت بدنی و سلامت قلب در دوران یائسگی خواهیم گفت.
افزایش سطح فعالیت بدنی مزایای زیادی دارد، از جمله:
- کاهش اضطراب
- تقویت سلامت قلب
- کمک به حفظ وزن سالم
- کاهش علائم یائسگی، مانند مشکلات خواب و تغییرات خلقی
برای حفظ سلامت قلب، به‌ویژه در شرایط آلودگی هوا، آگاهی از راه‌های محافظت از سلامت قلب در هوای آلوده اهمیت زیادی دارد.
فکرکردن به فعالیت بدنی ممکن است سخت به نظر برسد، به‌ویژه اگر بیماری قلبی یا محدودیت حرکتی داشته باشید؛ اما می‌توانید آن را با گام‌های کوچک آسان‌تر و لذت‌بخش‌تر کنید:
- ورزشی را انتخاب کنید که واقعاً از آن لذت می‌برید.
- به باشگاه یا کلاس ورزشی در نزدیکی خانه خود بروید.
- در فعالیت‌های روزمره نیز تحرک بیشتری داشته باشید، مانند همان راهکارِ پیاده‌روی برای مسیرهای کوتاه که جلوتر گفتیم.
همین امروز برای مشاوره در دوران یاپسگی و بیماری قلبی دارید با دکتر رامین بقایی وقت خود را رزرو کنید جهت رزرو با مطب تماس (02188670350) بگیرید.
اگر باز هم فکر می‌کنید ورزش‌کردن برایتان سخت است، این روش‌ها را نیز امتحان کنید:
- ورزش‌های نشسته
- فعالیت‌هایی با تنگی نفس کمتر
- مشورت با پزشک یا کارشناس تغذیه برای آشنایی با ورزش‌های مناسب‌تر
6. پرهیز از مصرف الکل
مزایای پرهیز از مصرف الکل عبارت‌اند از:
- کاهش علائم یائسگی، مانند گرگرفتگی و تپش قلب
- افزایش سلامت قلبی-عروقی
- کاهش احتمال حمله قلبی
7. پرهیز از مصرف سیگار و سایر دخانیات
سیگار از مهم‌ترین عوامل خطر بیماری‌های قلبی در تمام سنین است و باعث عوارض زیر می‌شود:
- آسیب و تخریب ریوی
- صدمه‌دیدن دیواره عروق
- افزایش غلظت و فشار خون
- تنگ‌شدن عروق کرونر قلب
- تشدید علائم یائسگی، از جمله گرگرفتگی و تپش قلب
«به توصیه انجمن قلب آمریکا (AHA) 8 اقدام ضروری زیر (Life’s essential 8) نه تنها در دوران یائسگی، بلکه در هر سنی، باعث حفظ و ارتقای سلامت قلب می‌شود:
-
خواب کافی
-
کنترل وزن
-
تغذیه سالم
-
تنظیم قند خون
-
تنظیم فشار خون
-
فعالیت بدنی کافی
-
تنظیم چربی و کلسترول خون
-
پرهیز از مصرف سیگار و دخانیات»
با ورود به دوران یائسگی، مراقبت از سلامت قلب اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. اهدای خون می‌تواند یکی از راه‌های کمک به خود و دیگران باشد.
نقش درمان جایگزینی هورمون در یائسگی و ارتباط آن با بیماری‌های قلبی چیست؟
درمان جایگزینی هورمون (Hormone replacement therapy [HRT]) به رفع علائم یائسگی مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه و بهبود خُلق کمک می‌کند. در این روش، استروژن و سایر هورمون‌هایی که در دوران یائسگی کاهش می‌یابند، جایگزین می‌شوند.
مزایای HRT برای قلب
این روش درمانی سه مزیت اصلی برای سلامت قلب دارد، شامل:
- کاهش خطر بیماری عروق کرونر قلب
- کاهش احتمال حمله قلبی و سکته مغزی
- کاهش سطح کلسترول بد (هر چند، برخی از آن‌ها ممکن است این سطح را افزایش دهند)
بهترین زمان شروع HRT
دو نکته در خصوص زمان شروع این درمان وجود دارد:
- بهترین زمان = ۱۰ سال اول پس از شروع یائسگی و قبل از ۶۰ سالگی
- هرچه زودتر شروع شود، اثر محافظتی بیشتری برای قلب دارد
نگذارید بیماری قلبی غافلگیرتان کند! برای بررسی وضعیت سلامت قلب خود، همین امروز یک نوبت مشاوره با دکتر رامین بقایی (02188670350) بگیرید.
خطرات احتمالی HRT
با وجود مزایایی که برای درمان جایگزینی هورمون مطرح است، اما ممکن است با خطراتی نیز همراه باشد، شامل:
- افزایش جزئی خطر لخته‌های خونی و سکته مغزی (مخصوصاً در روش‌های خوراکی)
- افزایش کلسترول خون در برخی انواع
برای کاهش خطر ایجاد لخته، از HRT به شکل پچ پوستی یا ژل استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید: سکته قلبی، از علائم تا بهترین راه درمان
شرایط استفاده از HRT در صورت ابتلا به بیماری قلبی یا داشتن ریسک بالای آن
معمولاً در صورتی که عوامل خطر قلبی زیر کنترل شده باشند، امکان درمان با HRT وجود دارد:
- فشار خون
- کلسترول
- سیگار
- وزن
- الکل
در نهایت، برای تصمیم‌گیری نهایی در خصوص مفید یا مضر بودن HRT طبق شرایط شما، با پزشک خود مشورت کنید.
برای بهترین راه تشخیص بیماری قلبی در اسرع وقت مطلب را مطالعه کنید.
جمع‌بندی ارتباط میان یائسگی و بیماری قلبی
در مجموع، باید گفت علت اصلی افزایش احتمال بیماری قلبی پس از یائسگی، کاهش سطح استروژن و افزایش وزن است. برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی در دوران یائسگی، 7 روش اصلی وجود دارد، شامل رژیم غذایی سالم، مراقبت از سلامت استخوان، فعالیت فیزیکی کافی، مصرف کافئین کمتر، پرهیز از مصرف الکل و مصرف‌نکردن سیگار.
علاوه بر این، درمان جایگزینی هورمون (HRT) نیز می‌تواند به کاهش خطر بیماری قلبی در یائسگی کمک کند. هر چند، برای تصمیم‌گیری و ارزیابی خطرات آن در کنار مزایایش، باید با پزشک خود مشورت کنید.
آیا علائم یائسگی بر سلامت قلب شما تأثیر گذاشته است؟ نگران نباشید! با یک مشاوره تخصصی، بهترین راه‌حل را پیدا کنید. وقت خود را همین الان رزرو (02188670350) کنید.
0 نظر