جراحی قلب می‌تواند بیماری‌هایی مانند نارسایی قلبی، آریتمی، آنوریسم و بیماری عروق کرونر را درمان کند. شناخت و رعایت نکات مهم قبل از جراحی قلب باعث نتایج بهتر درمانی بعد از عمل و آرامش بیشتر ما می‌شود. جراحی قلب ممکن است به روش‌های مختلفی از جمله جراحی بای‌پس عروق کرونری (CABG)، پیوند قلب، تعویض دریچه و جراحی کم‌تهاجمی قلب انجام می‌گیرد. هر یک از این روش‌ها نکات خاص خود را دارند؛ اما دانستن بعضی نکات کلی مانند پروسه انجام یا مراقبت‌های قبل و بعد از جراحی برای همه آن‌ها مفید است.
در این مقاله نکاتی ارائه می‌دهیم که بهتر است قبل از عمل قلب باز بدانید، پس با ما همراه باشید.
عمل قلب باز چیست؟
یکی از رایج‌ترین انواع عمل قلبی، جراحی قلب باز (به انگلیسی: Open heart surgery) است. این عمل با بازکردن دیواره قفسه سینه برای دسترسی راحت‌تر جراح به قلب شما و درمان بیماری مربوطه انجام می‌شود. اگر شرایط بدنی شما مناسب روش باز باشد، جراح قلب این عمل را به شما توصیه می‌کند. در غیر این صورت از انواع جراحی کم‌تهاجمی قلب (MICS) کمک گرفته می‌شود که تنها با یک برش کوچک همراه است.
در جراحی قلب باز چه اقداماتی روی قلب انجام می‌شود؟
جراح بعد از دسترسی مستقیم به قلب شما می‌تواند اقدامات درمانی خاصی را روی قلب شما انجام دهد، از جمله:
- ترمیم آنوریسم
- تعویض یا ترمیم دریچه قلب
- پیوند بای‌پس عروق کرونر (CABG)
- پیوند قلب یا دستگاه کمکی بطن چپ (LVAD) برای رفع نارسایی قلبی
- ترمیم بیماری‌های مادرزادی قلب، مانند نقص سپتوم دهلیزی (سوراخ در قلب)
هر یک از موارد بالا نیاز به استفاده از دستگاه‌های مشخصی نیز در حین عمل دارد.
جهت مشاوره پیش از عمل قلب باز با دکتر رامین بقایی برای ما کامنت بگذارید.
چگونه برای جراحی قلب باز آماده شوم؟
معمولاً چند ساعت تا چند روز قبل از انجام عمل قلب نیاز است کارهایی را برای آماده‌سازی آن انجام دهید، شامل:
1. قطع مصرف داروها
ممکن است یک یا دو هفته قبل از جراحی قلب لازم باشد مصرف برخی از داروها را قطع کنید مانند:
- داروهای رقیق‌کننده خون (وارفارین، آسپیرین و…)
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی یا NSAIDs (ایبوپروفن، ناپروکسن و…)
این داروها ممکن است خطر خونریزی شما حین جراحی را افزایش دهند.
2. تغذیه و ناشتا بودن
معمولاً قبل از عمل‌های نیازمند بیهوشی توصیه به ناشتا بودن از ساعت 12 شب می‌شود. زیرا این پروسه با معده خالی ایمن‌تر است.
3. ترک سیگار و الکل
پرهیز از مصرف سیگار و الکل قبل و بعد از عمل می‌تواند اثربخشی عمل قلب باز را بیشتر کند. هر دوی آن‌ها می‌توانند روند بهبودی بعد از جراحی را کند کنند و خطر عوارض آن‌ها را بالا ببرند. مصرف سیگار همچنین می‌تواند ترمیم زخم را به تأخیر بیندازد.
4. پیشگیری از بیماری قبل از عمل
بهتر است در دو هفته مانده به روز جراحی تا حد امکان از افراد مشکوک به سرماخوردگی و بیماری‌های واگیر فاصله بگیرید تا مبتلا نشوید.
یک دسته از مهم‌ترین نکاتی که قبل از جراحی قلب مثل هر جراحی دیگری باید بدانید، نکات مربوط به آماده‌سازی در ساعات و هفته‌های متنهی به عمل هستند. چراکه باعث می‌شوند بهترین شرایط بدنی را در حین پروسه عمل داشته باشید و بهترین نتایج درمانی را از آن بگیرید. علاوه بر این کار جراح و متخصص بیهوشی را نیز راحت‌تر می‌کنند.
5. آمادگی روانی بیمار و همراهان قبل از جراحی قلب
جراحی قلب باز به جز آمادگی جسمانی، نیازمند آمادگی روانی بیمار و همراهان نیز هست. اضطراب، ترس از عمل، نگرانی از نتیجه و دوران نقاهت، همگی احساساتی طبیعی هستند که اگر کنترل نشوند، می‌توانند روند بهبودی را مختل کنند.
چرا آمادگی روانی پیش از جراحی مهم است؟
-
کاهش استرس باعث کاهش ترشح هورمون‌های مضر و در نتیجه بهبود عملکرد سیستم ایمنی می‌شود.
-
بیماران آرام و آگاه، همکاری بهتری با تیم درمانی دارند و روند نقاهت آن‌ها سریع‌تر پیش می‌رود.
-
همراهان آماده، می‌توانند پشتیبانی مؤثرتری از بیمار داشته باشند، به‌ویژه در روزهای نخست پس از جراحی.
نکاتی برای تقویت آمادگی روانی:
-
اطلاع‌رسانی شفاف توسط پزشک:
-
صحبت مستقیم با جراح قلب درباره مراحل عمل، مدت زمان، احتمال نیاز به ICU و دوران نقاهت می‌تواند ترس‌های ذهنی را کاهش دهد.
-
-
گفت‌وگو با بیماران بهبود‌یافته:
-
ارتباط با افرادی که این مسیر را پشت‌سر گذاشته‌اند، باعث ایجاد حس امید و آرامش در بیمار می‌شود.
-
-
حمایت عاطفی از سوی خانواده:
-
همراهی در آغوش گرفتن، جملات آرامش‌بخش و حضور نزدیکان نقش مهمی در آرامش بیمار دارد.
-
-
استفاده از مشاور یا روان‌شناس:
-
در صورت اضطراب شدید، مشاور می‌تواند تکنیک‌های کنترل استرس (مثل تنفس عمیق، تصویرسازی ذهنی یا آرام‌سازی عضلات) آموزش دهد.
-
-
آمادگی همراهان:
-
همراهان بیمار باید از شرایط بعد از عمل، زمان ترخیص، مراقبت‌های بعدی و حتی تغذیه مناسب اطلاعات کافی داشته باشند تا اضطراب ناشی از ناآگاهی کاهش پیدا کند.
-
چه مراحلی قبل از عمل قلب طی می‌شود؟
بسته به اینکه چه نوع جراحی قلبی در پیش دارید ممکن است نیاز به گذراندن هر یک از مراحل زیر یا همه آن‌ها داشته باشید:
- عکس‌برداری از قفسه سینه (CXR)
- گرفتن نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام (EKG)
- تست‌های آزمایشگاهی مانند آنزیم‌های قلبی
- تراشیدن موها یا ضدعفونی‌کردن محل عمل
همواره نکته زیر را از پایگاه معتبر پزشکی clevelandclinic.org به یاد داشته باشید:It’s normal to have concerns before having major surgery like open-heart surgery. But your surgeon has a plan and a team of people to help them carry it out. Don’t hesitate to share questions and concerns with your healthcare provider. They want you to understand how you can prepare and make this experience the best it can be for yourself.«طبیعی است که قبل از انجام یک جراحی بزرگ مانند عمل قلب باز نگرانی داشته باشید. اما توجه کنید که جراح شما برنامه و تیمی از افراد برای کمک به انجام آن دارد. در پرسیدن سوالات و نگرانی‌های خود از پزشک و پرستار تردید نکنید. آن‌ها می‌خواهند شما آمادگی‌های قبل از عمل را به‌خوبی متوجه شوید و این تجربه را به بهترین شکل ممکن برای خود رقم بزنید.»منابع: https://my.clevelandclinic.org/health/procedures/21502-open-heart-surgery
7 مرحله اصلی عمل قلب باز چیست؟
جراحی قلب پیچیده است و مراحل آن بسته به وضعیت قلبی شما و نوع عملی که انجام می‌دهید تفاوت دارد؛ اما به طور کلی در هفت مرحله زیر انجام می‌شود:
- جراح یک برش 15 تا 20 سانتی‌متری در وسط قفسه سینه شما ایجاد می‌کند
- سپس استخوان سینه شما را می‌برد و قفسه سینه را برای دسترسی به قلب باز می‌کند
- در روش جراحی با پمپ بعد از این مرحله، جراح قلب شما را به دستگاه بای‌پس قلبی-ریوی متصل می‌کند
- سپس متخصص بیهوشی دارویی به شما می‌دهد تا ضربان قلب متوقف شود و در طول جراحی شما را تحت نظر می‌گیرد
- در مرحله اصلی جراح، قلب شما را ترمیم می‌کند و جریان خون را به قلب‌تان باز می‌گرداند
- بعد از آن معمولاً قلب خود به خود شروع به تپیدن می‌کند؛ اما گاهی اوقات نیز برای شروع مجدد به یک شوک الکتریکی خفیف نیاز دارد
- نهایتاً جراح دستگاه بای‌پس قلبی-ریوی را جدا می‌کند، استخوان قفسه سینه را می‌بندد و پوست را بخیه می‌زند
مدت زمان تمام مراحل به نوع عمل بستگی دارد و برای بعضی از آن‌ها شش ساعت یا بیشتر طول می‌کشد. اما با توجه به اینکه در طول عمل با داروی بیهوشی به خواب رفته‌اید گذر زمان را حس نمی‌کنید.
بعد از جراحی قلب چه اتفاقی می‌افتد؟
بعد از عمل ممکن است یک روز یا بیشتر در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) بیمارستان بمانید. هنگامی که بهبود پیدا کردید به تخت عادی بیمارستان منتقل خواهیدشد. معمولاً کارهای زیر در این مدت انجام می‌شود:
- بررسی روند تست‌های آزمایشگاهی
- تنظیم رژیم غذایی و پیاده‌روی در بخش
- کنترل علائم شما از جمله سرفه، یبوست و…
همچنین احتمال دارد برخی عوارض زیر را تجربه کنید:
- خستگی
- بی‌اشتهایی
- تغییرات خلقی
- درد عضلانی در ناحیه قفسیه سینه
- کبودی یا تورم جزئی در محل برش جراحی
شما به این ترتیب تا زمان صلاحدید پزشک تحت مراقبت هستید تا ترخیص شوید.
در رابطه با مراقبت‌های بعد از عمل قلب باز بیشتر بدانید.
مراقبت‌های بعد از عمل قلب باز در منزل
مدت زمان موردنیاز برای بهبودی بستگی به نوع جراحی و شرایط سلامتی شما قبل از عمل دارد. روند بهبودی ممکن است شش تا دوازده هفته (و گاهی بیشتر) طول بکشد. انجام کارهای زیر این فرایند را راحت‌تر و سریع‌تر می‌کند:
- استراحت در منزل
- رعایت تغذیه سالم
- مصرف داروهای مسکن
- ویزیت منظم پزشک بعد از جراحی
- شرکت در برنامه‌های توانبخشی قلب
- دریافت منظم داروهای تجویزشده پزشک
معمولاً تا شش هفته اول بعد از جراحی باید از رانندگی یا بلندکردن اجسام سنگین پرهیز کنید. بعد از مراجعه به پزشک قلب خود، ایشان با بررسی وضعیت قلب بهترین زمان بازگشت به کار را نیز به شما خواهندگفت.
بهترین تغذیه برای بعد از عمل قلب چیست؟
بعد از عمل قلب باز، تغذیه نقش حیاتی در بهبود سریع‌تر، کاهش التهاب، پیشگیری از لخته خون و محافظت از قلب دارد. پیروی از یک رژیم غذایی سالم برای قلب نه تنها به بازسازی بدن کمک می‌کند، بلکه خطر حمله قلبی یا سکته در آینده را نیز کاهش می‌دهد. سعی کنید موارد زیر را در تغذیه خود بعد از جراحی قلب رعایت کنید:
- محدودکردن مصرف نمک برای کنترل فشار خون
- استفاده از غلات سبوس‌دار به‌جای نان یا برنج سفید
- مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه سه الی پنج وعده در روز
- نوشیدن آب کافی و خودداری از نوشیدنی‌های شیرین یا با کافئین زیاد
- پرهیز از چربی‌های اشباع و ترانس مانند غذاهای سرخ‌شده و فرآوری‌شده
- مصرف منابع پروتئین با چربی کمتر مانند غذاهای دریایی، مرغ، حبوبات و سویا
تغذیه سالم و فعالیت بدنی کافی چه قبل و چه بعد از عمل قلب باز به‌اندازه مصرف داروها مهم است.
در رابطه با تغذیه مناسب برای بعد از عمل قلب باز بیشتر اطلاعات کسب کنید.
دکتر رامین بقایی، یکی از بهترین جراحان قلب در تهران
دکتر رامین بقایی تهرانی فوق تخصص جراحی قلب و عروق با بیشتر از 20 سال تجربه در زمینه قلب بزرگسالان و جراحی تخصصی قلب نوزادان و کودکان (کودکان و بزرگسالان) هستند ایشان در سال 2003 بورس تحصیلی برای انجام دوره تکمیلی در بیمارستان پیتیه پاریس، مرکز معروف قلب در فرانسه دریافت کردند. از جمله خدمات و فعالیت‌های دکتر رامین بقایی عبارتند از:
در صورت تمایل رزرو نوبت دکتر و درمان آن با روش‌هایی از جمله آنژیوگرافی عروق کرونری یا عمل قلب و اطلاع از مهم‌ترین نکات قبل از جراحی قلب می‌توانید با مطب ایشان تماس (02188670350) بگیرید.
0 نظر