اگر هنگام راه رفتن نفس نفس میزنید، شکم و دست و پاهایتان ورم دارد و احساس ملتهب بودن این نواحی را دارید، ممکن است به بیماری عضله قلبی کاردیومیوپاتی مبتلا شده باشید. کاردیومیوپاتی یک بیماری در عضله قلب است که پمپاژ خون را با سختی مواجه کرده و می‌تواند باعث نارسایی قلب یا حتی حمله قلبی شود. کاردیومیوپاتی قلب در اثر دلایل مختلف ژنتیکی و محیطی به وجود آمده و اگر درمان نشود، می‌تواند سلامتی قلب بیماران را به خطر بیندازد. به همین جهت توصیه میشود تا در صورت مشاهده علائم این بیماری، حتماً به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه کنید و به فکر درمان خودتان باشید!
در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا علاوه بر آشنایی با بیماری کاردیومیوپاتی و انواع آن، از دلایل ابتلا به این عارضه و روش‌های درمانی مطلع شوید.
کاردیومیوپاتی چیست؟
کاردیومیوپاتی یا cardiomyopathy یک بیماری در عضله قلب است که می‌تواند باعث سفت شدن، بزرگ و ضخیم شدن عضله قلب شود و همچنین زخم و اسکارهایی را روی بافت قلبی حاصل کند. با وجود چنین اختلالاتی بر روی عضله قلب، خونرسانی به عضلات قلب ضعیف‌تر شده و پمپاژ کردن خون برای قلب سخت خواهد شد.
در گزارشی از وبسایت nhs.uk درباره بیماری عضله قلب کاردیومیوپاتی آمده است:
Cardiomyopathy is a general term for diseases of the heart muscle, where the walls of the heart chambers have become stretched, thickened or stiff. This affects the heart’s ability to pump blood around the body.
کاردیومیوپاتی یک اصطلاح کلی برای بیماری‌های عضله قلب است که در آن دیوارهی دریچههای قلب کشیده، ضخیم یا سفت میشوند. این بر توانایی قلب در پمپاژ خون به سراسر بدن تاثیر میگذارد.
اگر کاردیومیوپاتی درمان نشود، چه میشود؟
با درمان نکردن کاردیومیوپاتی، به مرور زمان عضلات قلب ضعیف شده و در ادامه، احتمال بروز نارسایی قلب و افزایش احتمال سکته قلبی را بالا خواهد برد. گاهی اوقات آسیب دیدگی ناشی از کاردیومیوپاتی به قدری شدید میشود که ممکن است بیمار نیاز به پیوند قلب داشته باشد.
در صورت داشتن هرگونه ابهام و یا سوالی درباره کاردیومیوپاتی قلب در انتهای همین صفحه (بخش کامنت) سوالتان را مطرح نمایید. دکتر رامین بقایی در اولین فرصت پاسخگوی سوالات شما خواهند بود.
انواع کاردیومیوپاتی قلب
بیماری عضله قلب کاردیومیوپاتی با توجه به محل بروز بیماری، می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد که عبارتند از:
کاردیومیوپاتی بطن راست:
کاردیومیوپاتی بطن راست که به عنوان دیسپلازی بطن راست آریتموژنیک نیز شناخته میشود، نوعی اختلال در عضله سمت راست قلب (بطن راست) است که ممکن است در دراز مدت، موجب آسیب دیدن بطن چپ هم بشود. این عارضه اغلب ژنتیکی بوده و زمینه ارثی دارد.
بیمارانی که کاردیومیوپاتی آریتموژنیک را تجربه میکنند بافت عضلانی بطن راست آنها با بافت چربی جایگزین خواهد شد. به همین جهت نارسایی قلب و گشاد شدن بطن راست را نیز تجربه خواهند کرد.
کاردیومیوپاتی ناشی از مصرف الکل:
اگر به مدت 5 تا 10 سال است که هر روز بیش از نیم لیتر نوشیدنی الکلی مصرف میکنید، در معرض ابتلا به کاردیومیوپاتی الکلی قرار دارید! این عارضه باعث میشود تا عضلات قلبتان صدمه ببینند و بیش از حد بزرگ شوند. کاردیومیوپاتی الکلی می‌تواند نارسایی قلب مزمن را به وجود آورد و شما در معرض سکته قلبی قرار بدهد.
کاردیومیوپاتی ناشی از شیمی درمانی:
امروزه اغلب افرادی که شیمی درمانی یا رادیوتراپی انجام میدهند، در معرض ابتلا به کاردیومیوپاتی هستند. اما چرا؟! دلیل این مسئله ضعیف شدن عضلات قلب و بروز نارسایی قلب، در اثر مصرف داروهای شیمیایی در طول درمان سرطان است. به همین علت افرادی که تودههای سرطانی بدخیم دارند، بایستی برای جلوگیری از بروز عوارض قلبی ناشی از داروهایشان، قبل و در حین شیمی درمانی تحت نظر پزشک قلب باشند.
کاردیومیوپاتی محدودکننده (DCM):
در نوع محدودکننده یا دیلاته کاردیومیوپاتی، عضلات قلب ضعیف و شل میشوند. به همین علت دریچه های قلب شل و افتاده شده و بیماری هایی مانند افتادگی یا شل شدگی دریچه آئورت را به وجود خواهند آورد.
افرادی که دچار کاردیومیوپاتی دیلاته هستند، مانند بیماران نارسایی قلبی احساس درد قفسه سینه و ضعف عمومی خواهند داشت.
کاردیومیوپاتی هیپروتروفیک (HCM):
در این نوع از کاردیومیوپاتی، عضله قلب رشد بیش از اندازه یا قارچ گونه داشته و ضخامت دیواره قلب را چندین برابر حالت عادی آن خواهد کرد. با وجود اینکه عضله قلب به خودی خود بزرگ و حجیم است، اما اندازه غیر عادی و بزرگتر از حد آن می‌تواند موجب جلوگیری از عملکرد صحیح و نرمال آن شود و قلب نتواند به خوبی منقبض شود.
به دنبال بزرگ شدن بیش از اندازه عضله قلب، دریچه ها کوچکتر شده با ایجاد نارسایی دریچه های قلب، علائمی مانند درد قفسه سینه یا نارسایی قلبی بروز پیدا خواهند کرد.
سندروم قلب شکسته (کاردیومیوپاتی ناشی از استرس):
آسیبی که استرس می‌تواند به قلب وارد کند بسیار شدید است؛ تا حدی که عضله قلب را بیمار کرده و می‌تواند زمینه ساز بروز نارسایی قلبی شود. کاردیومیوپاتی ناشی از استرس که سندروم قلب شکسته یا سندروم تاکوتسوبو نیز نامیده میشود، در اثر استرس‌ها و فشارهای روحی شدید اتفاق میافتد. این بیماری با ایجاد اختلال در ریتم منظم قلب و آسیب زدن به قلب، عضله قلب را ضعیف و بیمار خواهد کرد.
انواع دیگری از بیماری عضله قلب وجود دارند که عبارتند از:
- کاردیومیوپاتی متسع
- کاردیومیوپاتی ایسکمیک
- کاردیومیوپاتی ناشی از زایمان
علائم و نشانههای کاردیومیوپاتی قلب
در صورتی که کاردیومیوپاتی داشته باشید، علائم و نشانههای زیر را تجربه خواهید کرد:
- تپش قلب
- آریتمی قلب
- درد قفسه سینه
- احساس تنگی نفس
- تورم پاها یا مچ پاها
- خستگی و ضعف عمومی
- سنکوپ یا غش کردن ناگهانی
ممکن است برخی از افراد هیچ علامت و نشانهای از کاردیومیوپاتی قلب نداشته باشند و با وجود این بیماری، در ظاهر سالم و سلامت باشند. به همین دلیل توصیه میشود تا چکاپ‌های دورهای و منظمی داشته باشید تا همواره از سلامتی قلب خود مطمئن باشید.
چرا به کاردیومیوپاتی مبتلا میشویم؟
در اغلب موارد علت بروز کاردیومیوپاتی ارثی و ژنتیکی میباشد، اما دلایل دیگری هم وجود دارند که میتوانند زمینه ساز بروز کاردیومیوپاتی شوند. علل بروز بیماری کاردیومیوپاتی قلب عبارتند از:
- دیابت
- التهاب قلب
- کلسترول بالا
- بیماری تیروئید
- دیستروفی عضلانی
- عفونت عضله قلب
- ابتلا به بیماری‌های عروق کرونر
- ابتلا به بیماری های خود ایمنی مانند بیماری‌های بافت همبند
عوامل افزایش دهنده ریسک بروز کاردیومیوپاتی
در صورتی شانس بروز کاردیومیوپاتی در شما بالا میرود که سابقه‌ی:
- بارداری داشته باشید.
- حمله قلبی داشته باشید.
- شیمی درمانی و پرتودرمانی داشته باشید.
- شیمی درمانی و پرتو درمانی داشته باشید.
- مصرف مواد مخدر و نوشیدنی‌های الکلی داشته باشید.
- نارسایی قلبی، کاردیومیوپاتی یا ایست ناگهانی قلب داشته باشید.
- استرس و فشار روحی شدیدی مانند از دست دادن یک عزیز را داشته باشید.
عوارض ناشی از کاردیومیوپاتی قلب چیست؟
اگر به جای درمان و پیشگیری از بروز کاردیومیوپاتی، به آن بی توجهی کنید و به دکتر متخصص قلب مراجعه نکنید، در معرض ابتلا به عوارض احتمالی زیر قرار خواهید گرفت:
- تشکیل لخته های خون به دلیل پمپاژ نادرست خون
- بزرگ شدن و افتادگی دریچه های قلب
- کوچک شدن و تنگی دریچه های قلب
- آریتمی یا ضربان نامنظم قلب
- بیماری های دریچه قلب
- ایست ناگهانی قلب
- نارسایی قلبی
- سکته قلبی
- شوک قلبی
کاردیومیوپاتی چطور تشخیص داده میشود؟
برای تشخیص بیماری کاردیومیوپاتی بعد از آنکه به پزشک متخصص قلب مراجعه میکنید، شرح حالی از وضعیت سلامتی خود و علائمی که دارید میدهید. سپس پزشک یک معاینه بالینی ساده با استفاده از گوشی قلب انجام داده و به شما پیشنهاد میکند تا روش های تشخیصی زیر را انجام دهید:
- MRI قلب
- اکوکاردیوگرام
- آزمایش خون
- الکتروکاردیوگرام
- کاتتریزاسیون قلب
- سی تی اسکن قلب
- تست استرس یا تست ورزش
- تصویربرداری از قفسه سینه با اشعه ایکس
جهت تشخیص کاردیومیوپاتی قلب همین حالا کلیک کنید.
راه های درمان کاردیومیوپاتی
درمان هایی که برای بیماری عضله قلب کاردیومیوپاتی مورد استفاده قرار میگیرند این عارضه را به طور کامل درمان نمی‌کنند، بلکه تنها از شدت گرفتن آن جلوگیری خواهند کرد. موثرترین روشها برای درمان و معالجه علائم عارضه کاردیومیوپاتی قلب عبارتند از:
درمان کاردیومیوپاتی با تغییر سبک زندگی
برای تغییر سبک زندگی در اولین قدم لازم است تا رژیم غذایی خود را تغییر دهید. به این منظور بهتر است تا:
- به اندازه کافی بخوابید.
- ورزش کنید و تحرک کافی داشته باشید.
- از مصرف نوشیدنی‌های الکلی پرهیز کنید.
- غذاهای کم چرب و کم نمک مصرف کنید.
- سطح استرس و اضطرابتان را مدیریت کنید.
- در وزن سالم و متعادلی بمانید و چاق نشوید.
- از مصرف مواد مخدر، دخانیات و سیگار پرهیز کنید.
دارو درمانی بیماری عضه قلب کاردیومیوپاتی
با توجه به علت، شدت و محل بروز کاردیومیوپاتی، داروها و قرص‌های متنوعی از سوی پزشک متخصص قلب تجویز میشوند که عبارتند از:
- کورتیکواستروئیدها
- داروهای ضد انعقاد خون
- داروهای کنترل کننده فشار خون
- داروهای کنترل کننده آریتمی قلبی
- داروهای کنترل کننده سطح کلسترول خون
درمان کاردیومیوپاتی با دستگاه پیس میکر یا باتری قلب
اگر عضله قلبتان ضعیف شود و نتواند به خوبی ضربان قلب را ایجاد کند، طی یک جراحی قلب کوتاه، دستگاه های ضربان ساز یا پیس میکر برای تقویت ضربان و بهبود جریان خون، یا باتری قلب یا دستگاه دفیبریلاتور کاشتنی (ICD) در قلب کار گذاشته خواهد شد.
درمان کاردیومیوپاتی با بهبود جریان خون
از آنجایی که ضعیف شدن عضله قلب جریان خون را مختل میکند، ممکن است جراحان قلب از دستگاه هایی مانند دستگاه کمکی CRT یا دستگاه کمکی LVAD استفاده کنند تا جریان خون در بدن را بهبود ببخشند.
دیگر روش‌هایی که در موارد آسیب دیدگی شدید قلب مورد استفاده قرار میگیرند عبارتند از:
- پیوند قلب
- میکتومی سپتال قلب
- کاردیوورژن یا ابلیشن کاتتر
- جراحی قلب باز برای ترمیم آسیب دیدگی عضلات قلب
روش‌هایی برای پیشگیری از ابتلا به کاردیومیوپاتی
اگر میخواهید از آسیب دیدن عضله قلب خود جلوگیری کنید و قلب سالمی داشته باشید، توصیه میشود تا روش‌های پیشگیرانه زیر را مد نظر داشته باشید:
- ورزش منظم و روزانه
- کنترل و مدیریت فشار خون
- مدیریت سطح کلسترول خون
- درمان بیماری های زمینهای مانند دیابت
- درمان اختلالات خواب مانند آپنه خواب
- چکاپ منظم قلب توسط پزشک متخصص
- پرهیز از مصرف نوشیدنی های الکلی، مواد مخدر و سیگار
پیشگیری از کاردیومیوپاتی قلب تنها زمانی کارساز است که از نوع اکتسابی بوده و مادرزادی نباشد. بنابراین اگر کاردیومیوپاتی مادرزادی دارید، بهتر است تا از بدو تولد تحت نظر پزشک متخصص قلب و عروق باشید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنم؟
زمان طلایی شما برای مراجعه به پزشک متخصص قلب و عروق زمانی است که:
- علائم شما تشدید شوند.
- به طور ناگهانی غش کنید.
- درد قفسه سینه داشته باشید.
- تپش قلب و آریتمی داشته باشید.
دکتر رامین بقایی تهرانی، بهترین متخصص جراحی قلب و عروق در تهران
دکتر رامین بقایی تهرانی یکی از بهترین پزشکان جراحی قلب و عروق کودکان و بزرگسالان در تهران هستند که در سال 1381 از دانشگاه ایران و در رشته جراحی قلب فارغ التحصیل شدند. ایشان عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و همچنین شهید بهشتی تهران هستند و به مدت 3 سال ریاست بخش جراحی قلب در بیمارستان مدرس را بر عهده داشتند.
دکتر رامین بقایی تهرانی خدمات زیر را در مطب خود به تمامی بزرگسالان، کودکان و مادران بارداری که بیماری قلبی دارند ارائه میدهند:
- پیوند قلب
- جراحی آئورت
- جراحی کم تهاجمی قلبی
- تشخیص بیماری های قلبی
- درمان بیماری های عروق کرونر
- جراحی تخصصی قلب در کودکان و نوزادان
برای رزرو نوبت و تعیین وقت معاینه با شماره ۸۸۶۷۰۳۵۰-۰۲۱ تماس بگیرید یا فرم تعیین وقت اینترنتی را پر کنید.
0 نظر