برای اطلاعات بیشتر در مورد جراحی آئورت با ما همراه باشید.

آئورت چیست؟

کل خون خروجی از قلب در هر ضربان وارد شاهرگ بدن (آئورت) میشود که از طریق شاخه هایش به تمامی اعضای بدن منجمله قلب خونرسانی میکند. آئورت از دو بخش کلی به نام ریشه و بخش لوله ای (توبولار) تشکیل شده و بخش لوله ای بسته به محل آناتومیک به سه قسمت صعودی، قوس ، نزولی تقسیم میشود. ریشه آئورت ابتدایی ترین بخش بوده، شامل دریچه آئورت و قسمتی پیازی شکل به نام سینوس آئورت (سینوسهای والسالوا) می باشد. هریک از بخشهای ذکر شده می توانند دچار بیماری شوند.

مصاحبه دکتر رامین بقایی درباره درچه آئورت

بیماری دریچه آئورت

بیماری دریچه آئورت در زمره بیماری های دریچه ای قلبی است و ممکن است بصورت تنگی یا نارسایی دریچه ای باشد که در بخش بیماری های دریچه ای قلبی توضیح داده شده است.

بخش توبولار آئورت نیز بطور مستقل یا همزمان با دریچه آئورت دچار بیماری میشود. ناهنجاری های این بخش بصورت تنگی یا گشادی موضعی دیده میشوند. تنگی موضعی آئورت عمدتا مادرزادی است و شایع ترین شکل آن به نام کوارکتاسیون در قسمت ابتدایی آئورت نزولی بروز میکند.

عمده بیماری های آئورت بصورت گشادی رگ تظاهر میکند. گشادی آئورت که نام علمی آن آنوریسم (Aneurysm) است در هربخشی از رگ ممکن است پدید آید. جدار رگ در محل آنوریسم نازک و ضعیف شده، بتدریج بزرگ تر میشود و نهایتا پاره خواهد شد.

علائم و نشانه ها

آنوریسم آئورت ممکن است علیرغم رشد تدریجی، تا مدتها بدون علامت باشد. درد سینه یا پشت، تنگی نفس، سرفه و خشونت صدا از نشانه های آنوریسم آئورت هستند. گاه بیمار به علت بروز عارضه بیماری مراجعه میکند. درد شدید و ناگهانی، احساس پارگی در درون بدن، همراه با تنگی نفس شدید و احساس مرگ قریب الوقوع نشانه عارضه وخیمی است که به دایسکشن آئورت معروف است. در این حالت، خون از مسیر داخل رگ به جدار رگ نفوذ کرده و با شکافتن لایه های جداری ، به پیش میرود. تنها راه نجات در دایسکشن آئورت، تشخیص سریع و جراحی فوری است.

علل و عوامل خطرساز

برخی بیماری های زمینه ای در پیدایش آنوریسم ها دخیلند. از جمله می توان به آترواسکلروز عروق، پرفشاری خون، بعضی بیماری های ژنتیک (مانند سندرم مارفان) و حوادث و سوانح قبلی اشاره کرد. از سوی دیگر مصرف سیگار، فشارخون بالا، سن بالا و سابقه بیماری در خانواده، همگی جزء عوامل خطر آفرین در بروز و پیشرفت بیماری محسوب میشوند.

تشخیص بیماری آئورت

امروزه با استفاده از روش های تصویرنگاری، با دقت بالا می توان آنوریسم آئورت را تشخیص داد. رادیوگرافی قفسه سینه، اکوکاردیوگرافی، CT Scan و MRI در تشخیص بیماری مورد استفاده قرار میگیرند.

درمان بیماری آئورت

بسته به اندازه آنوریسم و سن و شرایط بالینی بیمار روش درمان متفاوت خواهد بود.

• پایش و مراقبت: چنانچه اندازه آنوریسم به حد بحرانی و خطرناک نرسیده باشد، صرفا بیمار را تحت نظر گرفته و هر 6 ماه با انجام CT Scan یا اکوکاردیوگرافی وضعیت بیماری را ارزیابی میکنند. همزمان با تجویز دارو، فشارخون و کلسترول را کنترل میکنند و از بیمار میخواهند مصرف سیگار را قطع کند.
• جراحی قلب باز: زمانی که قطر آنوریسم به 5 سانتیمتر یا بیشتر برسد، باید جراحی انجام شود زیرا در این حال ریسک پارگی رگ به طرز چشمگیری افزایش یافته است. در بیمارانی که سابقه خانوادگی مثبت داشته یا مبتلا به سندرم مارفان هستند، با قطری کمتر از 5 سانتیمتر پیشنهاد جراحی داده میشود. حین عمل، قسمت معیوب رگ با لوله پلیمری خاصی در نقش یک رگ مصنوعی جایگزین میشود.
• درمان اندوواسکولار: در این روش از طریق رگ لوله باریک و بلندی (کاتتر) وارد کرده و در محل آنوریسم داربست مشبک استوانه ای (استنت) را باز کرده و کارگذاری میکنند. به این ترتیب جدار قسمت گشاد شده رگ از مسیر جریان خون مجزا میشود و خطر پارگی از بین میرود.

جراحی آئورت چیست؟

یکی از روش های درمان آئورت عروقی، جراحی بسته یا اندوواسکولار می باشد. این روش به شکل بدون بیهوشی کامل انجام می شود. در جراحی آئورت به روش اندوواسکولار، می توان گفت وضع عمومی بیمار خوب است و پس از آن می تواند وارد بخش جراحی عروق منتقل شود. در جراحی باز این عمل، بسیار خطرناک می باشد به این دلیل که این دسته از بیماران دچار ضعف هستند و عمل جراحی آئورت برای آنها سنگین می باشد.

بیماری آئورت بیماری بسیار مهم در زمینه بیماری های عروقی می باشد. لازم به ذکر است که جراحی آئورت ریسک بالایی را می برد.

جهت کاهش و قطع خطرات ناشی از بیهوشی و جراحی آئورت به روش باز، بیمار در ابتدا به بخش جراحی آئورت به شیوه بسته و در حالت بیهوشی کامل و توسط گرافت درون عروق انجام می شود.

درمان به روش اندوواسکولار چگونه است؟

درمان به این روش بسیار کم تهاجمی می باشد. روش اندوواسکولار بیشتر در آزمایشگاه ها انجام می شود. با توجه به پیشرفت تکنولوژی و تکنیک ها و تجهیزات این روش انجام می شود.

این روش یک برش ریز داده می شود و به همین امریک کاتتر که شکل نازکی را دارد، داخل بدن می شود. این کاتتر بوسیله رگ های خونی کنترل می شود. و جهت گسترش و باز کردن ناحیه های تنگ و باریک این کار انجام می شود. این جراحی از طریق تکنولوژی پیشرفته ی تصویربرداری صورت می گیرد.

امروزه جهت درمان رگ های خونی، از کاتترهای ظریف و نرم و لوله های بسیار کوچک(استنت) استفاده می شود.