جراحی آئورت

این مطلب در تاریخ ۱۴۰۲/۰۶/۳۰ بروز رسانی شده است.

جراحی آئورت یکی از روش‌های درمان بیماری‌های دریچه آئورت است که می‌تواند به روش‌های متنوعی از قبیل درمان به روش جراحی قلب باز یا درمان به روش‌های کم تهاجمی انجام شود. جراحی آئورت نه تنها بیماری‌های شاهرگ اصلی قلب شما را از بین می‌برد، بلکه می‌تواند سلامتی و زندگی دوباره را به شما هدیه دهد.

در ادامه این مطلب قصد داریم تا به این بپردازیم که جراحی آئورت چیست، چه مزایا و معایبی دارد و به درمان کدام بیماری‌های دریچه آئورت می‌پردازد.

آئورت چیست؟

دریچه آئورت یکی از چهار دریچه اصلی قلب در بدن انسان است که کل خون خروجی از قلب در هر ضربان را، وارد شاهرگ بدن (آئورت) کند. سپس از طریق شاخه هایش به تمامی اعضای بدن،از جمله قلب؛ خونرسانی می‌کند. دریچه آئورت از دو بخش کلی به نام ریشه و بخش لوله ای (توبولار) تشکیل شده و بخش لوله ای بسته به محل آناتومیک، به سه قسمت صعودی، قوسی و نزولی تقسیم می‌شود. ریشه آئورت ابتدایی ترین بخش در قلب بوده و شامل دریچه آئورت و قسمت پیازی شکلی به نام سینوس آئورت (سینوس والسالوا) می‌باشد.

هر یک از این بخش‌های ذکر شده و سایر قسمت‌های دریچه آئورت قلب، می‌توانند دچار بیماری شوند.

مصاحبه دکتر رامین بقایی درباره درچه آئورت

جراحی آئورت چیست؟

جراحی آئورت یکی از بهترین و موثرترین روش‌های درمان بیماری‌های دریچه آئورت می‌باشد. این جراحی می‌تواند به دو روش جراحی قلب باز و یا جراحی کم تهاجمی قلبی به روش اندووسکولار انجام شود. جراحی اندووسکولار بدون بیهوشی کامل انجام می شود. در جراحی آئورت به روش اندوواسکولار، می توان گفت وضع عمومی بیمار خوب است و پس از جراحی، می‌تواند وارد بخش جراحی قلب وعروق شود و نیازی به بستری شدن در بخش مراقبت‌های ویژه نداشته باشد. اما جراحی قلب باز، عملی بسیار خطرناک و حساس می باشد به این دلیل که این دسته از بیماران دچار ضعف هستند و عمل جراحی آئورت برای آنها سنگین است.

بیماری‌های آئورت از مهم ترین بیماری‌ها در زمینه بیماری های عروق کرونر به شمار می‌روند. لازم به ذکر است که جراحی آئورت ریسک بالایی داشته و بایستی حتماً توسط بهترین جراح قلب انجام شود.

جراحی آئورت چطور انجام می‌شود؟

چگونگی انجام جراحی آئورت، به شرایط فیزیکی و جسمانی بیمار، و همچنین شدت آسیبی که دریچه و شاهرگ آئورت دیده است بستگی دارد. به طور کلی جراحی آئورت طبق مراحل زیر انجام می‌شود:

1. بیهوش کردن بیمار
2. شکافتن استخوان جناق برای جراحی قلب باز و یا ایجاد یک برش کوچک برای جراحی بسته
3. ایجاد برش بین دنده‌ها برای جراحی قلب باز (توراکوتومی)
4. ترمیم و یا تعویض دریچه قلب

اما باید در نظر داشته باشید که ترمیم و تعویض دریچه آئورت یا بخشی از این شاهرگ، با توجه به نوع عمل جراحی شما (باز یا اندووسکولار)؛ می‌تواند با باز کردن کامل قفسه سینه و یا با عبور کردن از رگ‌های خونی (اندووسکولار) صورت بگیرد.

چه زمانی به جراحی دریچه آئورت نیاز داریم؟

اگر این سوال برای شما پیش آمده که چه کسانی و در چه زمانی نیاز به جراحی آئورت دارند، باید گفت که افراد زیر جز کسانی هستند که بایستی فوراً و سریعاً تحت جراحی آئورت قرار بگیرند:

• افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی نادر مانند کوآرکتاسیون آئورت
• افراد مبتلا به بیماری جابجایی و یا برگشت آئورت

حالا سوال مهمی که پیش می‌آید این است که چه شرایطی نیاز به جراحی فوری آئورت دارد؟ در صورتی که قطر آنوریسم شکمی شما به 2 تا 2.2 اینچ برسد، بهترین پزشک متخصص جراحی قلب؛ از روش جراحی آئورت برای درمان مشکل شما استفاده خواهد کرد.

پس می‌توان گفت بهترین زمان برای جراحی آنوریسم آئورت، زمانی است که بزرگی قطر آئورت به 2.2 اینچ رسیده باشد و نه بیشتر! اگر قطر آئورت بیشتر از 2.2 اینچ شود، احتمال پارگی رگ و خونریزی داخلی بسیار بالا خواهد بود.

جراحی آئورت قلب چقدر طول می‌کشد؟

زمان مورد نیاز برای جراحی آئورت، به روش عمل و بیماری زمینه‌ای شما بستگی دارد. معمولاً جراحی آئورت برای بیماری‌های مختلف، مدت زمان متفاوتی دارد که عبارتند از:

• جراحی آنوریسم شکمی: 3 تا 6 ساعت
• جراحی ترمیم دایسکشن آئورت: 6 ساعت
• جراحی ترمیم دریچه آئورت: حدود 2 ساعت
• جراحی تعویض و یا ترمیم دریچه آئورت پیچیده: 3 تا 8 ساعت

با این حال اگر از روش جراحی اندووسکولار آئورت استفاده شود، مدت زمان جراحی بین 2 تا 5 ساعت خواهد بود.

تشخیص بیماری آئورت

تشخیص بیماری آئورت امروزه با استفاده از روش های تصویرنگاری متنوعی که دقت بالایی هم دارند، انجام می‌شود. برخی از روش های رایج بیماری آئورت عبارتند از:

• رادیوگرافی قفسه سینه
• اکوکاردیوگرافی
• CT Scan
• MRI

6 بیماری دریچه آئورت که باید بشناسید

بیماری دریچه آئورت در زمره بیماری های دریچه ای قلبی است و ممکن است بصورت تنگی آئورت یا نارسایی دریچه آئورت و یا حتی، گشادی و نشت دریچه آئورت باشد. انواع بیماری های دریچه آئورتی که ممکن است به آن‌ها مبتلا شوید عبارتند از:

۱. آنوریسم آئورت شکمی

عمده بیماری های آئورت بصورت گشادی رگ ظاهر می‌شوند. گشادی آئورت که نام علمی آن آنوریسم (Aneurysm)  است در هربخشی از رگ ممکن است پدید آید. جدار رگ در محل آنوریسم نازک و ضعیف شده، بتدریج بزرگ تر میشود و نهایتاً پاره خواهد شد.

فشار خون بالا و حجم زیاد خونی که در رگ‌ها، به خصوص شاهرگ آئورت در جریان است؛ در بسیاری از موراد سبب کشیدگی و به اصطلاح گشادی رگ آئورت می‌شود. به کشیده شدن، ضعیف شدن و همچنین گشادی دریچه آئورت، آنوریسم آئورت شکمی  (Aneurysm) گفته می‌شود.

علائم و نشانه‌های آنوریسم آئورت

آنوریسم آئورت ممکن است علیرغم رشد تدریجی، تا مدت‌ها بدون علامت باشد. با این حال برخی از علائمی که در طول رشد تدریجی این عارضه ممکن است شاهد آن باشید، عبارتند از:

• سرفه بی دلیل همراه با صدای خس خس
• درد شدید قفسه سینه، شکم و یا پشت
• ضربان قلب بالا و آریتمی قلب
• احساس سرگیجه و سبکی سر
• تعریق بیش از اندازه
• تنگی نفس

علل و عوامل خطرساز

برخی بیماری های زمینه ای در پیدایش آنوریسم ها دخیلند. از جمله این بیماری ها عبارتند از:

• بیماری های ژنتیکی (مانند سندرم مارفان)
• حوادث و سوانح قبلی
• آترواسکلروز عروق
• پرفشاری خون

از سوی دیگر مصرف سیگار، فشارخون بالا، سن بالا و سابقه بیماری در خانواده، همگی جزء عوامل خطر آفرین در بروز و پیشرفت بیماری محسوب میشوند.

۲. بیماری دایسکشن آئورت

دایسکشن آئورت چیست؟ بیماری دایسکشن آئورت یکی از بیماری های قلبی است که در اثر فشار خون بالا به وجود می‌آید و می‌تواند جز یکی از خطرناک‌ترین و آسیب زننده‌ترین بیماری‌های عروق کرونر باشد. دایسکشن آئورت با جدا شدن لایه‌های شاهرگ آئورت از یکدیگر به وجود آمده ودر این حالت، خون از مسیر داخل رگ به جداره‌ی رگ نفوذ کرده و با شکافتن لایه‌های جداری، به پیش می‌رود.

علائم و نشانه‌های دایسکشن آئورت

برخی از علائم و نشانه‌های هشدار دهنده دایسکشن آئورت عبارتند از:

• احساس مرگ قریب الوقوع
• احساس پارگی درون بدن
• درد شدید و ناگهانی
• احساس تنگی نفس

دایسکشن هم نیاز به جراحی آئورت دارد تا لایه‌های آسیب دیده آن ترمیم شود. پس می‌توان گفت که تنها راه نجات در دایسکشن آئورت، تشخیص سریع و جراحی فوری است. جراحی دایسکشن آئورت با تعویض بخش آسیب دیده رگ همراه است. جراحی آئورت برای درمان دایسکشن نیز می‌تواند به صورت باز (تهاجمی)، و بسته یا همان روش جراحی کم تهاجمی درمان شود.

۳. بیماری بخش توبولار آئورت

بخش توبولار آئورت نیز به طور مستقل یا همزمان با دریچه آئورت، می‌تواند آسیب ببیند. ناهنجاری های حاصل شده از این بخش می‌تواند به صورت تنگی یا گشادی موضعی دیده شود. تنگی موضعی آئورت عمدتاً یک بیماری مادرزادی قلبی است و شایع ترین شکل آن به نام کوارکتاسیون قلب، در قسمت ابتدایی آئورت به شکل نزولی بروز پیدا می‌کند.

 در صورت داشتن هرگونه ابهام و یا سوالی درباره جراحی آئورت در انتهای همین صفحه (بخش کامنت) سوالتان را مطرح نمایید. دکتر رامین بقایی در اولین فرصت پاسخگوی سوالات شما خواهند بود.

۴. تنگی دریچه آئورت

تنگی دریچه آئورت در اثر گرفتگی و بسته شدن مسیر جریان خون در دریچه آئورت به وجود می‌آید. این گرفتگی می‌تواند در اثر افزایش قطر رگ آئورت، رسوب گرفتگی با کلسیم یا حتی عفونت قلبی اتفاق بیفتد. تنگی دریچه آئورت می‌تواند با علائم زیر همراه باشد:

• ریتم نامنظم قلب
• احساس تنگی نفس
• احساس درد در قفسه سینه
• خستگی و ضعف عمومی شدید

اگر تنگی دریچه آئورت قلب را به موقع درمان نکنیم، خطرات و عوارض ناشی از عدم درمان آن را تجربه خواهیم کرد.

۵. نارسایی دریچه آئورت

نارسایی دریچه آئورت به موقعیتی اتلاق می‌شود که در آن دریچه به خوبی بسته نشود و جریان خون، خلاف جریان عادی خودش حرکت کند و به قلب بازگردد. نارسایی دریچه آئورت می‌تواند در اثر عفونت قلب، تب روماتیسمی و یا حتی به دنبال تنگی دریچه آئورت به وجود بیاید و علائم زیر را به همراه داشته باشد:

• سرگیجه
• تورم مچ پا
• افزایش درد قفسه سینه به دنبال ورزش کردن
• تنگی و کوتاهی نفس حتی حین استراحت و دراز کشیدن

۶. گشادی دریچه آئورت

یکی دیگر از بیماری‌های رایج قلب، گشادی دریچه آئورت می‌باشد. این بیماری نوعی نارسایی به شمار رفته و به دنبال آنوریسم آئورت، عفونت شدید قلب، آرتریت التهابی و یا حتی بیماری‌های مادرزادی قلب به وجود می‌آید. در واقع گشادی دریچه آئورت کماکان یکی از بیماری های التهابی قلب و عروق به به شمار می‌رود.

اما بیماری گشاد شدگی دریچه آئورت چطور تشخیص داده می‌شود؟ به کمک علائمی همچون:

• تورم شکم، پا و مچ پا
• ضربان نامنظم قلب
• سردردهای مداوم
• سکته مغزی

بهترین راه های درمان بیماری های آئورت

بهترین راهکار برای درمان بیماری‌های آئورت یا همان جراحی آئورت؛ معالجه به کمک روش‌های پزشکی و جراحی می‌باشد. هر یک از روش‌های درمان بیماری‌های آئورت با جراحی به شرح زیر هستند:

• پایش و مراقبت از بیمار:

چنانچه اندازه آنوریسم به حد بحرانی و خطرناک نرسیده باشد و یا لایه‌های دیواره آئورت آسیبی ندیده باشند، پزشکان صرفاً بیمار را تحت نظر گرفته و هر ۶ ماه؛ با استفاده از روش‌های تشخیص بیماری های قلبی از جمله CT Scan یا اکوکاردیوگرافی، وضعیت سلامت قلب بیمار ارزیابی می‌شود.

همزمان با پایش منظم، واجب است که بیمار داروهای تجویز دارو را مصرف کند، و فشارخون و کلسترول خود را کنترل کند. همچنین از بیمار درخواست می‌‎شود تا نوشیدن الکل و مصرف سیگار را قطع کند و سبک زندگی سالمی داشته باشد.

• جراحی آئورت به روش جراحی قلب باز:

جراحی قلب باز دریچه آئورت، به منظور ترمیم و یا تعویض این دریچه قلب زمانی انجام می‌شود که قطر آنوریسم به 5 سانتیمتر یا بیشتر برسد. زیرا در این حال ریسک پارگی رگ به طرز چشمگیری افزایش می‌یابد. البته در برخی شرایط، ممکن است جراحی آئورت برای آئورتی با قطر کمتر از 5 سانتیمتر نیز پیشنهاد داده شود که این شرایط به شرح زیر هستند:

• سابقه خانوادگی ابتلا به آنوریسم و بیماری‌های دریچه قلب
• سابقه ابتلا به سندروم مارفان(یک بیماری قلبی مادرزادی)
• سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری دریچه آئورت

در حین عمل جراحی آئورت به روش جراحی قلب باز، قسمت معیوب رگ با لوله پلیمری خاص یا یک استنت مشبک و سیمی خاص در نقش رگ مصنوعی؛ جایگزین و ترمیم می‌شود.

• درمان به روش جراحی اندوواسکولار:

جراحی اندووسکولار یک روش جراحی قلبی کم تهاجمی است که با ایجاد یک برش کوچک در مسیر شریان ران پا یا بازوی بیمار انجام می‌شود. روش اندوواسکولار بیشتر در آزمایشگاه ها و عملی سرپایی صورت می‌گیرد چرا که روشی کم تهاجمی می‌باشد. با توجه به پیشرفت تکنولوژی و تکنیک ها و تجهیزات این روش انجام می شود.

معمولاً جراحان قلب و عروق در این روش از طریق رگ، لوله باریک و بلندی (کاتتر) را وارد بدن کرده و در محل آنوریسم، رگی مصنوعی یا استنتی به شکل استوانه ای مشبک را در محل آسیب دیدگی کار می‌گذارد. به این ترتیب جدار قسمت گشاد شده رگ از مسیر جریان خون مجزا شده و خطر پارگی از بین می‌رود.

مزایای عمل جراحی کم تهاجمی آئورت یا همان جراحی اندووسکولار، عبارتند از:

• زخم‌های ناشی از جراحی کوچک‌تر است.
• زمان بهبودی و دوران نقاهت کمتری دارد.
• معمولاً درد کمتری نسبت به جراحی قلب باز دارد.
• خطرات و عوارض کمتری را بعد از عمل به همراه دارد.
• گزینه‌ی مناسبی برای افرادی به شمار می‌رود که نباید جراحی قلب باز انجام دهند.

اگر شما هم از بیماری‌های دریچه آئورت رنج می‌برید، همین حالا جهت تشخیص و درمان کلیک کنید.

• درمان به روش جراحی ترمیم دریچه آئورت:

معمولاً جراحی ترمیم دریچه آئورت قلب به روش جراحی قلب باز صورت می‌گیرد. در روش قلب باز، یک برش عمودی به قفسه سینه بیمار زده می‌شود و سپس بافت آسیب دیده دریچه آئورت ترمیم می‌گردد. اما درمان به روش جراحی قلب باز تنها راه برای ترمیم دریچه آئورت قلب نیست!

روش‌های دیگری هم وجود دارند که برای جراحی ترمیم دریچه آئورت از آن‌ها استفاده می‌شود که عبارتند از:

• جراحی والوولوپلاستی برای جراحی ترمیم آئورت
• جراحی کامیشروتومی دریچه آئورت
• ترمیم بالونی دریچه آئورت
• آنولوپلاستی

درصد موفقیت عمل جراحی آئورت چقدر است؟

تقریباً 99 درصد افرادی که تحت جراحی آنوریسم آئورت شکمی قرار می‌گیرند، تا 1 ماه بعد از عمل سلامتی کامل خود را به دست آورده و عمل جراحی آئورت موفقیت آمیزی خواهند داشت. همچنین 50 تا 70 درصد از جراحی‌های پارگی آئورت، موفقیت آمیز بوده و زندگی دوباره را به بیماران هدیه می‌دهد.

چه زمانی باید به پزشک متخصص جراحی قلب مراجعه کنیم؟

حتماً به مطب پزشک متخصص جراحی قلبتان مراجعه کنید اگر که:

• قرمزی، التهاب و ترشح از زخم جراحی دارید.
• احساس درد در قفسه سینه دارید.
• تنگی و کوتاهی نفس دارید.
• تب و لرز دارید.

برای تعیین نوبت معاینه توسط دکتر رامین بقایی کلیک کنید.

دکتر رامین بقایی، بهترین پزشک جراحی قلب در ایران

دکتر رامین بقایی تهرانی یکی از ماهرترین و حرفه‌ای ترین پزشکان جراحی تخصصی قلب و عروق در ایران هستند. ایشان نه تنها به درمان بیماری‌های قلب و عروق در بزرگسالان می‌پردازند، بلکه سر رشته‌ای تخصصی نیز، در زمینه جراحی قلب تخصصی کودکان دارند.

دکتر رامین بقایی به سبب مهارت و تجربه‌ای که دارند، توانسته‌اند به عنوان عضوی از هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و دانشگاه شهید بهشتی فعالیت داشته باشند. ایشان همچنین به مدت 6 سال عضو دبیر انجمن جراحان قلب ایران بودند و 3 سال نیز وظیف ریاست بخش جراحی قلب بیمارستان شهید مدرس را بر عهده داشتند.

برای تعیین نوبت جراحی تخصصی قلب و عروق، همین حالا با مطب دکتر رامین بقایی تماس بگیرید.

مطالب مرتبط

مشاوره قلبی به مادران باردار

جراحی تخصصی قلب کودکان

جراحی دریچه قلب، ترمیم یا تعویض دریچه قلب