بیماریهای قلبی از جمله بزرگترین عوامل عامل مرگ در جهان میباشند. شناخت دقیق این بیماریها و نحوه تشخیص آنها از اهمیت بسیاری برخوردار است و در درمان و پیشگیری از خطرات احتمالی بیماری موثر است. در این مطلب، به بررسی روشها و تکنیکهای مختلف تشخیص بیماریهای قلبی پرداخته و راهنمایی جامعی برای تشخیص زودرس و موثر این بیماریها ارائه خواهیم داد.
بیماری قلبی چیست؟
بیماریهای قلبی شامل بیماری هایی میشوند که دستگاه قلبی، عروقی و گردش خون را مبتلا میکنند. در این مجموعه ، بیماری رگهای تغذیه کننده قلب (کرونر)، بیماری دریچه های قلبی، بیماری عضله قلب ، نامنظمی ضربان قلب و بیماریهای مادرزادی قلبی جای میگیرند. بیماریهای قلبی میتواند منجر به سکته مغزی، درد قفسه سینه و حمله قلبی شود. با تشخیص سریع و زود هنگام بیماری های قلبی میتوان از خطرات احتمالی آن جلوگیری کرد.
در صورت داشتن هرگونه ابهام و یا سوالی درباره تشخیص بیماریهای قلبی در انتهای همین صفحه (بخش کامنت) سوالتان را مطرح نمایید. دکتر رامین بقایی در اولین فرصت پاسخگوی سوالات شما خواهند بود.
علائم و نشانه های بیماری های قلبی
علائم و نشانههای بیماریهای قلبی ممکن است متنوع باشند و بستگی به نوع بیماری و شدت آن داشته باشد. مردان و زنان با بیماری مشابه، ممکن است با شکایتهای متفاوت به پزشک مراجعه کنند. با مراجعه به پزشک متخصص میتوانید بیماری قلبی خود را تشخیص دهید و از عوارض احتمالی آن جلوگیری کنید. در ادامه به علائم و نشانههای شایع بیماریهای قلبی میپردازیم:
علائم بیماری عروق کرونر
بیماری رگ های کرونر در مردان اغلب با درد قفسه سینه و در زنان با احساس فشار در سینه یا تنگی نفس تظاهر میکند. درد در بخش میانی سینه که به شانه و دست چپ یا به گردن و پشت انتشار پیدا کند، مطرح کننده بیماری جدی قلبی است.
علائم بیماری دریچههای قلبی
دریچههای قلبی ممکن است به دلایل مختلف (عفونتها، بیماریهای التهابی، رسوب کلسیم بعلت کهولت و …) شکل و عملکرد خود را از دست بدهند که این امر منجر به تنگی یا نارسایی دریچه قلب شود. افرادی که به بیماری دریچه قلبی مبتلا میشوند از مشکلاتی همچون ضعف، تنگی نفس، نامنظمی ضربان قلب، درد قفسه سینه و سرگیجه رنج میبرند.
علائم بیماری مادرزادی قلبی
بیماری مادرزادی قلبی یک نقص در ساختار قلب است که در هنگام تولد وجود دارد. علائم بیماری مادرزادی قلبی با توجه به نوع نقص متفاوت است اما از علائم شایع در نوزادان کبودی پوست یا لبها، تنگی نفس، تنفس سریع، خستگی، مشکل در تغذیه، وزن کم و مشکلاتی در رشد میتوان اشاره کرد. اگر نوزاد شما هریک از این علائم را دارد توصیه میشود فوراً به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه کنید.
اگر فرزندتان از بیماریهای مادرزادی قلب رنج میبرد همین حالا جهت تشخیص و درمان کلیک کنید.
از دیگر انواع بیماریهای قلبی می توان به بیماری عضله قلب (کاردیومیوپاتی) ، نامنظمی اولیه ریتم قلبی (آریتمی) و عفونتهای قلبی (اندوکاردیت) اشاره کرد. این بیماران به علت ضعف و بیحالی، تپش ناخوشایند قلبی، درد سینه، سرگیجه، تب یا ورم دست و پا به پزشک مراجعه میکنند.
صحبت های دکتر رامین بقایی درباره تشخیص بیماریهای قلبی
نحوه تشخیص بیماری های قلبی
بطور معمول پزشکان طی ملاقات با بیمار با پرسش در مورد زمان، کیفیت و چگونگی پیدایش علائم بیماری، روند تشخیص را آغاز میکنند. تشخیص بیماریهای قلبی از طریق مجموعهای از تستها و ارزیابیهای پزشکی دقیق انجام میشود. این فرآیند شامل جمعآوری تاریخچه پزشکی، انجام آزمایشهای الکتروکاردیوگرافی (ECG) برای ثبت الکتریسیته قلب، آزمایشهای خون برای اندازهگیری مارکرهای خونی مانند تروپونین، تصویربرداری از قلب و عروق به کمک اکوکاردیوگرافی و آنژیوگرافی، و در برخی موارد تستهای تجهیزی مانند تست ورزش یا تست استرس قلبی (تست تمرین تردمیل) تا تشخیص دقیق ارائه شود.
از آنجاییکه درمان صحیح منوط به تشخیص به موقع است، دانش و مهارت پزشک در بکارگیری روش تشخیصی مناسب در کوتاه ترین زمان ممکن، حائز اهمیت فراوانی است و در درمان بهتر بیماریهای قلبی و پیشگیری از تعدادی از عوارض جدی آنها کمک کند و تصمیمگیری در مورد کدام تستها باید انجام شود، به ویژگیهای بیماری و شرایط هر بیمار بستگی دارد. از جمله تست هایی که پزشکان در تشخیص بیماریهای قلبی استفاده میکنند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیوپسی قلب
- تست ورزش
- آزمایش خون
- اکوکاردیوگرام
- چک کردن نبض
- هولتر مانیتورینگ
- سونوگرافی کاروتید
- الکتروکاردیوگرافی سیار
- اندازه گیری فشار خون
- تست تیلت (تست سنکوپ)
- الکتروکاردیوگرام (نوار قلب)
- عکس برداری اِم آر آی (MRI)
- عکس برداری سی تی قلب (CT)
- آنژیوگرافی قلب (کاتتریزاسیون قلب)
- رادیوگرافی قفسه سینه (Chest X-Ray)
معاینه فیزیکی و آزمایش خون
معاینه فیزیکی و آزمایش خون دو روش مهم در تشخیص بیماریهای قلبی هستند. این تستها به پزشک کمک میکنند تا وضعیت قلب و عروق شما را بررسی کرده و تصمیمگیری مناسب در مورد درمان و مدیریت انجام دهند. معاینه فیزیکی ابتدا با گوش دادن به صدای قلب و ریهها با استفاده از استتتوسکوپ آغاز میشود. پزشک ممکن است نشانههایی نظیر نویزهای نامنظم در قلب یا ریهها را تشخیص دهد، همچنین او ممکن است فشار خون شما را اندازهگیری کند و تغییراتی در آن مشاهده کند.
آزمایش خون نیز بسیار مهم است. با اندازهگیری سطوح مارکرهای خونی نظیر تروپونین، کراتینین کیناز (CK)، و CK-MB، پزشک میتواند اطلاعاتی از وضعیت عضله قلبی و وقوع آسیب به آن دریافت کند. این آزمایشها ممکن است تغییراتی نظیر افزایش مارکرهای خونی در صورتی که عضله قلبی آسیب ببیند نشان دهند.
جهت تشخیص بیماری قلبی خود همین حالا با مطب دکتر رامین بقایی به شماره ۸۸۶۷۰۳۵۰-۰۲۱ تماس بگیرید.
آزمایشات غیر تهاجمی برای تشخیص بیماری های قلبی
آزمایشات غیر تهاجمی برای تشخیص بیماریهای قلبی ابزارهای حیاتی در تشخیص، ارزیابی، و پیگیری بیماران قلبی محسوب میشوند. این آزمایشات، بدون نیاز به جراحی و تجربه تداخل داخلی، اطلاعات ارزشمندی از وضعیت قلب و عروق فراهم میکنند. آزمایشات غیر تهاجمی به پزشکان این امکان را میدهند تا با دقت بیشتری بیماریهای قلبی را تشخیص دهند و راهنماییهای درمانی بهتری ارائه دهند. از جمله آزمایشات غیرتهاجمی برای تشخیص بیماریهای قلبی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
الکتروکاردیوگرافی
این روش که در اصطلاح عمومی به نوار قلب معروف است، فعالیت الکتریکی قلب را ثبت میکند. با انجام ECG پزشک می تواند اختلال ریتم قلب، تغییر اندازه حفرات قلبی یا ضخامت جداره آن را تشخیص دهد. یکی از مهمترین موارد کاربرد ECG در تشخیص درد و سکته های قلبی است. گاه به تشخیص پزشک ECG همزمان با دیگر آزمونهای اختصاصی قلبی انجام میشود. از طرف دیگر ممکن است اختلال ریتم بیمار در زمانهای خاصی اتفاق افتد و در ECG ساده قابل تشخیص نباشد. لذا با وسیله خاصی که به بیمار متصل میشود، تغییرات ریتم را در مدت طولانی ( 24 تا 48 ساعت) بررسی میکنند.
اکوکاردیوگرافی
اکوکاردیوگرام ابزاری است که با استفاده از امواج ماوراء صوت، تصویر بخشهای مختلف قلب در حال ضربان و عملکرد هریک را به دقت نمایش میدهد. از آنجاییکه این روش در دسترس، سریع و بی خطر است، اغلب به عنوان اولین اقدام در تشخیص بیماری قلبی انتخاب میشود. پزشک متخصص از این روش برای ارزیابی عملکرد دریچههای قلب و عضلات آن استفاده میکند.
تست ورزش
تست ورزش یا تست استرس قلبی بیمار به مدت معینی و در محیط کنترل شده و تحت نظر نیروی پزشکی تمرین میکند. تمرین میتواند شامل پیادهروی در تردمیل یا دوچرخه ثابت، پیادهروی در محیط طبیعی، یا تمرینات تناوبی باشد. در طی تمرین، فشار خون، ضربان قلب، الکتریسیته قلب، و علائم دیگر بررسی میشود. هدف اصلی از تست ورزش، تشخیص بیماریهای قلبی نظیر ایسکمی قلبی (کمبود عرضه خون به عضله قلبی) و تعیین سطح تحمل بدن به فعالیت جسمانی است. اگر بیماری قلبی وجود داشته باشد، تغییراتی مانند نویزهای نامنظم در الکتروکاردیوگرافی (ECG) یا افزایش غیرطبیعی فشار خون وضاحت مییابد. این تست معمولاً برای افرادی که به دلیل عواملی نظیر سن، سابقه خانوادگی، یا عوامل ریسک برای بیماری قلبی در معرض خطر قرار دارند، توصیه میشود.
جهت انجام تست ورزش برای تشخیص بیماری قلبی همین حالا کلیک کنید.
اشعه ایکس قفسه سینه
اشعه ایکس قفسه سینه یک روش تصویربرداری پزشکی است که با استفاده از اشعه ایکس نورانی تصاویری از قفسه سینه و اجزای داخلی آن ایجاد میکند. این تست به عنوان یک ابزار تشخیصی ارزشمند در ارزیابی بیماریهای قلبی و ریهای شناخته میشود. اشعه ایکس قفسه سینه میتواند اطلاعات مهمی از وضعیت قلب، عروق کرونری (عروق قلبی)، ریهها و سایر اجزای قفسه سینه ارائه دهد. این تست معمولاً برای تشخیص بیماریهای قلبی نظیر آترواسکلروز (تودههای آترام)، بیماری عروق کرونری و سایر مسائل قلبی یا ریهای که نیاز به تصویربرداری دقیق دارند، مورد استفاده قرار میگیرد. این تست با کمک تصاویر تهیه شده، به پزشکان امکان میدهد تا وضعیت سلامت عضله قلبی و جریان خون در عروق قلبی را ارزیابی کنند و تصمیمات درمانی مناسب را اتخاذ کنند.
سی تی اسکن قلب
سی تی اسکن قلب یک فرآیند تصویربرداری پزشکی پیشرفته است که با استفاده از اشعه ایکس و دستگاههای مخصوص، تصاویر دقیقی از قلب و عروق کرونری (عروق قلبی) ایجاد میکند. این تست به عنوان “تصویربرداری کامپیوتری قلب” یا “کامپیوتر توموگرافی قلب” نیز شناخته میشود.
ام آر آی قلب
در امآرآی (MRI) قلب با استفاده از میدانهای مغناطیسی و امواج رادیویی، تصاویر دقیقی از ساختار و عملکرد قلب و عروق آن را تولید میکند. این تست به عنوان “تصویربرداری مغناطیسی هستهای قلب” نیز شناخته میشود. آمآرآی قلب میتواند به تصویربرداری دقیق از ساختار قلب، حرکت دیوارهای قلبی، توزیع خون در عروق کرونری (عروق قلبی)، و غیره بپردازد. این تست اغلب در تشخیص بیماریهایی مانند آترواسکلروز (تودههای آترام) در عروق کرونری، تشخیص اختلالات قلبی ساختاری نظیر تورم و تغییرات در صمامهای قلبی، و ارزیابی توان عضله قلبی در عملکرد اقدام به تصویربرداری میشود.
تست تیلت (تست سنکوپ)
تست تیلت، یا همان تست سنکوپ به افرادی کمک میکند که ممکن است به علت اختلالات قلبی ناشی از تغییرات موقعیتی خاصی مانند ایستادن به وضعیت نشسته یا ایستاده، واژگون شوند (سنکوپ کنند). در این تست، فرد مورد بررسی به صورت نشسته یا ایستاده قرار میگیرد و فعالیت بدنی خاصی انجام نمیدهد. سپس فرد به آرامی به وضعیت ایستاده انتقال مییابد و فعالیتهای جسمانی معمولی را انجام میدهد. در طی این فرآیند، فشار خون و نبض شخص نظارت مستمر دارد. اگر اختلالات قلبی نظیر تنگیهای عروق کرونری یا آریتمیها (نامنظمیهای ضربان) وجود داشته باشد، این تغییرات ممکن است در طی تست تیلت آشکار شوند و فرد سنکوپ کند. تست تیلت معمولاً در مواردی که به علت عواملی مانند اختلالات در فشار خون، مشکلات قلبی، یا سایر مسائل مشکوک به مشکلات قلبی باشد، مورد استفاده قرار میگیرد.
هولتر مانیتورینگ
پزشکان از روش هولتر مانیتورینگ برای ارزیابی فعالیت قلبی و نظارت بر ضربان قلب بطور مداوم و پیوسته به کار میرود، استفاده میکنند. این تست به عنوان “هولتر ECG” نیز شناخته میشود و از دستگاهی به نام “هولتر مانیتور” برای ضبط الکتریسیته قلبی و نبض استفاده میکند. در هولتر مانیتورینگ، فرد مانیتور را به تنهایی یا با کمک یک تکنسین پزشکی به بدن خود متصل میکند. این دستگاه به طور مداوم فعالیت قلبی شخص را ضبط کرده و اطلاعات مربوط به نبض، ضربان قلب، آریتمیها (نامنظمیهای ضربان)، و تغییرات الکتریسیته قلبی را ذخیره میکند. معمولاً این تست به مدت 24 تا 48 ساعت انجام میشود، در طول این مدت فعالیت روزمره فرد ضبط میشود.
سونوگرافی کاروتید
سونوگرافی کاروتید یک ابزار تشخیصی موثر در تشخیص بیماریهای قلبی است که عموماً بر روی عروق کاروتید، عروقی که خون به مغز منتقل میکنند، انجام میشود. این تست با استفاده از امواج فراصوتی تصاویری از دیوارهای عروق کاروتید ایجاد میکند. سونوگرافی کاروتید میتواند ترکیبهای چربی در دیوارهای عروق نمایش دهد که نشاندهنده بیماری آترواسکلروز (تودههای آترام) میباشند و این تودهها ممکن است به عروق مهم مانند عروق قلبی یا مغزی حمل شوند و مشکلات جدی ایجاد کنند. همچنین، سونوگرافی کاروتید به تشخیص تنگیهای عروق کاروتید کمک میکند که ممکن است عرضه خون به مغز را محدود کنند و به عوارض نظیر سکته مغزی منجر شوند.
تستهای تهاجمی برای تشخیص بیماریهای قلبی
گاهی اوقات تستهای تشخیصی غیرتهاجمی به پزشکان پاسخ کافی نمیدهد و کمکی به تشخیص بیماری قلبی بیمار نمیکند. در این شرایط پزشکان از روشهای تهاجمی برای تشخیص استفاده میکنند. در روشهای تشخیص تهاجمی پزشکان از ابزار و وسایلی مانند سوزن و لوله استفاده میکنند و جسم خارجی را وارد بدن فرد بیمار میکنند.
کاتتریزاسیون قلبی
در کاتتریزاسیون قلبی یا آنژیوگرافی، یک کاتتر (لوله نازک) به صورت تهاجمی از طریق عروقی نزدیک به قلب وارد میشود. این کاتتر معمولاً دارای ابزارهایی است که به پزشک اجازه میدهد جراحی روی عروق قلبی را انجام دهد، مانند ارتفاع انسداد یا تنگی عروق. این روش به پزشک اطلاعات دقیقی از ساختار عروق قلبی و میزان انسداد و تنگیها ارائه میدهد تا در تشخیص و درمان بیماریهای قلبی بهتر و دقیقتر عمل کند. همچنین، در صورت لزوم، از کاتتریزاسیون قلبی برای انجام جراحیهای ترمیمی نیز استفاده میشود.
بیوپسی قلب
بیوپسی قلب یک روش تهاجمی است که برای تشخیص و بررسی بیماریهای قلبی به کار میرود. در این روش، پزشک یک کاتتر نازک را به صورت تهاجمی از طریق عروقی نزدیک به قلب وارد میکند. سپس، با استفاده از کاتتر، نمونهای از بافت قلبی گرفته میشود. این نمونه به طور دقیق برای وجود نشانهها و تغییرات غیرطبیعی در بافت قلبی مورد بررسی قرار میگیرد. این روش به پزشک اطلاعات دقیقی از نوع و شدت بیماری، التهابات، انسدادها، عفونتها و تغییرات سلولی در بافت قلبی ارائه میدهد.
چه زمانی به پزشک متخصص قلب مراجعه کنیم؟
با توجه به مهمیت سلامتی قلب و عروق، مراجعه به پزشک متخصص قلب در موارد زیر توصیه میشود:
۱. درد قفسه سینه: اگر شما دچار درد یا فشار در قفسه سینه، درد به شانه یا بازوها یا تنگی نفس هستید، به خصوص اگر این علائم با فعالیت یا استراحت همراه باشند، باید بلافاصله به پزشک قلبی مراجعه کنید.
۲. علائم تنفسی: اگر دچار سرفه مداوم، تنگی تنفس، خلط خونریزی، یا علائم دیگر مرتبط با مشکلات تنفسی شوید، باید به پزشک قلبی مراجعه کنید.
۳. پس از عمل جراحی: اگر شما عمل جراحی قلبی یا عروق قلبی داشتهاید، پیروی از دستورات پزشک و بررسیهای دورهای با پزشک قلبی بسیار حیاتی است.
۴. علائم مشکوک: هر گونه علائمی که شما را به مشکوک به مشکلات قلبی کند، مانند خستگی ناشی از فعالیت کم، درد در قفسه سینه و … در این موارد، تشخیص و درمان زودهنگام میتواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند.
در کل اگر شما عوامل خطرساز برای بیماریهای قلبی دارید، مانند سابقه خانوادگی مشکلات قلبی، دیابت، فشارخون بالا، سیگار کشیدن، چاقی یا فعالیت بدنی ناکافی، پیشنهاد میشود با پزشک قلبی مشورت کنید و تستهای تشخیصی انجام دهید.
سلام من چند روزه احساس تنگی نفس دارم و حس می کنم یه چیزی تو گلوم مونده و گیر کرده و قفسه سینمم درد میکنه و خیلیم ناراحتم امکانش هست از بیماری و ناراحتی قلبی باشه؟
سلام گاهی ناراحتی و اضطراب باشه ایجاد این حالت میشه. در بعضی مواقع هم ممکن است رفلاکس معده باشد، برای تشخیص دقیق توصیه میشود به پزشک متخصص قلب مراجعه کنید.
سلام خانم 30 ساله هستم یک ماه پیش در سمت قلبم احساس سوزش داشتم نوار قلب گرفتم و گفتن مشکلی نیست اما تازگی ها تپش قلب دارم و سرمم گیجه میره. سوالم اینکه امکانش هست از قلبم باشه؟
سلام برای تشخیص دقیق و معاینه به پزشک متخصص قلب مراجعه کنید.