بارداری و مادر شدن یکی از شیرین‌ترین و در عین حال سخت ترین تجربه‌هایی است که خانمها در طول زندگی‌شان، حداقل یک بار تجربه می‌کنند. چرا که باردار شدن به قلب زنان فشار وارد می‌کند و می‌تواند شانس ابتلا به بیماریهای قلبی را بالا ببرد. بیماریهای قلبی در بارداری، در تقریباً ۱الی ۴ درصد از بانوان رایج بوده و یک مسئله جدی و حائز اهمیت است که باید برای رفع آن، حساسیت زیادی به خرج داد.
خانم‌های بارداری که بیماری قلبی دارند یا حتی خانم‌هایی که در طول دوران بارداری قلبشان دچار مشکل می‌شود، بایستی تحت نظارت پزشک متخصص قلب و عروق باشند تا سلامتی خودشان و فرزندشان به خطر نیفتد.
اگر مادری هستید که به بیماریهای قلبی در دوران بارداری مبتلا شدید و یا با سابقه اختلالات قلبی اقدام به بارداری کردید، در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا با روش‌های تشخیص و درمان بیماری قلبی در بارداری بیشتر آشنا شوید.
بارداری چه تاثیری بر قلب زنان دارد؟
در دوران بارداری از آنجایی که بدن مادر وظیفه تغذیه کردن و خونرسانی به جنین را بر عهده دارد، فعالیت قلب دو چندان می‌شود و تاثیرات متنوعی بر قلب می‌گذارد. برخی از تاثیرات رایج بارداری بر سلامت قلب مادران عبارتند از:
- افزایش ۱۵ درصدی اندازه قلب در مادران به دلیل پمپاژ خون اضافی
- افزایش ۳۰ الی ۵۰ درصدی حجم خون پمپاژ شده در بدن مادر
- افزایش فشار خون به دلیل بالا رفتن حجم خون در حال گردش
- افزایش ۱۰ الی ۱۵ برابری تعداد دفعات تپش قلب
به عبارتی بالا رفتن فشار خون، افزایش حجم خون پمپاژ شده در بدن، بزرگ شدن قلب و همچنین افزایش تعداد دفعات تپش قلب، از جمله تاثیرات بارداری بر سلامت قلب زنان است.
این تغییرات ممکن است با حس‌های متنوع زیر همراه باشد:
- تنگی و کوتاهی نفس
- احساس خستگی شدید
- احساس سرگیجه و سبکی سر
- تپش قلب و احساس ضربان قلب سریع
در صورت داشتن هرگونه ابهام و یا سوالی درباره بیماری قلبی در بارداری و حاملگی در انتهای همین صفحه (بخش کامنت) سوالتان را مطرح نمایید. دکتر رامین بقایی در اولین فرصت پاسخگوی سوالات شما خواهند بود.
علت افزایش شانس ابتلا به بیماری های قلبی در بارداری
در صورتی شانس ابتلا به بیماریهای قلبی در دوران بارداری افزایش می‌یابد که:
- اضافه وزن داشته باشید.
- بارداری در سنین بالا انجام شود.
- سابقه فشار خون بالا داشته باشید.
- قبل و در طول بارداری نوشیدنی‌های الکلی مصرف کنید.
- به دیابت نوع دو در دوران جوانی و بزرگسالی مبتلا باشید.
- پیش از بارداری و در طول حاملگی تغذیه نامناسب داشته باشید.
بیماران قلبی در بارداری چه علائمی را تجربه می کنند؟
علائم شایعی که بسیاری از زنان مبتلا به بیماری قلبی در بارداری تجربه می‌کنند عبارتند از:
- تنگی نفس حین فعالیت و استراحت
- احساس نیاز به دفع مکرر ادرار
- احساس سرگیجه و سبکی سر
- خستگی بیش از اندازه
- تورم پاها و مچ پا
- تنگی نفس شبانه
این علائم با اینکه بی خطر به نظر می‌رسند، اما اگر تحت شرایط زیر به وجود بیایند می‌تواند نشانه‌ای جدی از مشکلات قلبی در بارداری باشد:
- بعد از هفته بیستم بارداری شروع شود.
- شما را از انجام فعالیت عادی و روزانه باز دارد.
- حتی حین استراحت کردن هم احساس تنگی نفس داشته باشید.
- تنگی نفس باعث تداخل در خواب شبانه شود و شما را بیدار کند.
برخی دیگر از علائم و نشانه‌های بیماریهای قلبی دوران بارداری که شیوع کمتری دارند عبارتند از:
- تاری دید
- غش یا سنکوپ
- تپش قلب بیش از ۳۰ ثانیه
- ضربان قلب سریع (تاکی کاردی)
- درد قفسه سینه یا آنژین صدری
۱۱ بیماری شایع قلبی در دوران بارداری
بیماریهای شایعی که مادران در طول دوران بارداری خود ممکن است تجربه کنند عبارتند از:
- آریتمی قلبی
- کاردیومیوپاتی
- پرفشاری خون
- تنگی دریچه میترال
- تنگی دریچه آئورت
- فیبریلاسیون دهلیزی
- نارسایی دریچه میترال
- نارسایی دریچه آئورت
- بیماریهای عروق کرونر
- بیماریهای قلبی مادرزادی
- آنفارکتوس میوکارد یا سکته قلبی
کدام بیماریهای زمینه‌ای قلبی بر بارداری تاثیر منفی دارند؟
برخی بیماریهای قلبی زمینه‌ای میتوانند در طول بارداری برای مادر و جنین خطرناک باشند. برخی از بیماریهای قلبی شایعی که در بارداری تاثیر منفی می‌گذارند، عبارتند از:
بیماریهای قلبی مادرزادی (Congenital Heart Diseases)
اختلالات قلبی مادرزادی میتوانند از خفیف تا شدید شما را تحت تاثیر قرار بدهند و با ایجاد تغییرات در عملکرد قلبتان، بارداری شما را کمی سخت و دشوار کنند. بنابراین اگر از بدو تولد قلبتان دچار مشکل بوده، حتماً پیش از اقدام به بارداری با دکتر متخصص قلب و عروق و متخصص زنان و زایمان مشورت کنید. پزشک شما عوارض و خطرات احتمالی بارداری را با توجه به شرایط سلامتی شما بررسی می‌کند. همچنین عوارضی که ممکن است در اثر بیماری قلبی در بارداری تجربه کنید را به شما می‌گوید.
این عوارض احتمالی عبارتند از:
- نارسایی قلبی
- زایمان زودرس
- آریتمی یا ریتم نامنظم ضربان قلب
اگر شما به بیماریهای قلبی زیر مبتلا هستید، در طول دوران بارداری مشکلات و عوارض کمتری را تجربه خواهید کرد:
- سوراخ قلبی
- نقص در سپتوم بطنی (VSD)
- تنگی خفیف دریچه ریوی قلب
- نقص در سپتوم دهلیزی (ASD)
اگر شما به بیماری مادرزادی مبتلا هستید توصیه می شود قبل از اقدام به بارداری با پزشک متخصص قلب مشورت کنید تا از سلامت خود و جنین اطمینان حاصل کنید.
کاردیومیوپاتی (Cardiomyopathy)
کاردیومیوپاتی علت اصلی عوارض جدی و همچنین مرگ و میر در دوران بارداری است. خطر عوارضی که در اثر بیماری قلبی کاردیومیوپاتی در بارداری تجربه می‌کنید، به نوع و شدت بیماری بستگی دارد. طبق تحقیقات، از هر ۱۰ نفری که با کاردیومیوپاتی باردار شده است، ۴ نفر به نارسایی قلبی در بارداری مبتلا شدند!
اگر به کاردیومیوپاتی یا بیماری عضله قلب مبتلا هستید و عملیات پمپاژ خون توسط قلب شما سخت است، حتماً با پزشک زنان و زایمان و همچنین متخصص قلب مشورت کنید و اگر خطری شما را تهدید نمی‌کرد، اقدام به بارداری کنید.
بیماریهای دریچه قلب (Heart Valve Diseases)
اگر دریچه قلب شما بیمار باشد و به هر یک از بیماری دریچه قلبی زیر مبتلا باشد، توصیه می‌شود تا با مشورت و تحت نظارت پزشک متخصص قلب اقدام به بارداری کنید:
- تنگی دریچه میترال (Mitral Valve Stenosis)
- نارسایی دریچه میترال (Mitral Valve Regurgitation)
- نارسایی دریچه آئورت (Aortic Valve Regurgitation)
- پرولاپس یا افتادگی دریچه میترال (Mitral Valve Prolapse)
جهت تشخیص بیماری دریچه قلب در دوران بارداری همین حالا کلیک کنید.
اختلالات شاهرگ آئورت (Aortic Diseases)
اختلالات و بیماری‌هایی که مربوط به شاهرگ آئورت می‌شوند، میتوانند عوارض زیادی برای بارداری به همراه داشته باشند. بیماریهای آئورتی که می‌تواند بارداری را با مشکل مواجه کند عبارتند از:
- آنوریسم آئورت (Aneurysm)
- سندرم مارفان (Marfan Syndrome)
- اتساع دریچه آئورت (Aortic Dilation)
- دایسکشن آئورت (Aortic Dissection)
کدام بیماریهای قلبی در بارداری تشدید می‌شوند؟
برخی از بیماریهای زمینه‌ای قلبی ممکن است در دوران بارداری تشدید شوند و نه تنها سلامتی مادر را تهدید کنند، بلکه سلامتی عمومی و سلامتی قلب جنین را نیز به خطر می‌اندازند. ناهنجاری‌های قلبی که در دوران بارداری تشدید می‌شوند عبارتند از:
فشار خون یا هایپرتنشن (High blood Pressure Or Hypertension)
بیماریهای ناشی از فشار خون که ممکن است در دوران بارداری تشدید شوند و مادران را تحت تاثیر قرار بدهند، عبارتند از:
پرفشاری خون در بارداری (Gestational Hypertension):
در این حالت فشار خون مادر حداقل ۹۰/۱۴۰ میلیمتر جیوه است و بعد از هفته ۲۰ بارداری به وجود می‌آید.
پره اکلامپسی (Preeclampsia):
فشار خون بالایی که بعد از ۲۰ بارداری شروع شده و با دفع پروتئین در ادرار همراه است، پره اکلامپسی نام دارد و ممکن است با تشنج در دوران بارداری یا ۱۰ روز بعد از زایمان رخ بدهد.
فشار خون مزمن (Chronic hypertension):
فشار خون مزمن می‌تواند پیش از باردار شدن و یا قبل از هفته ۲۰ بارداری شروع شود.
پره اکلامپسی شدید (Superimposed Preeclampsia):
فشار خون مزمن و بالایی که علاوه بر دفع پروتئین همراه با ادرار، موجب آسیب دیدن اندام‌ها و یا تشنج‌های دوران بارداری می‌شود و از نوع عادی این بیماری قلبی در بارداری شدیدتر است!
دیابت بارداری (Gestational Diabetes)
دیابت بارداری قند خون بالایی است که بعد از هفته بیستم بارداری به وجود می‌آید. این وضعیت تقریباً از هر ۱۰۰ زن باردار، ۶ زن را تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند در هر قومیت و نژادی دیده شود. اما دیابت بارداری در آسیایی‌های غیر اسپانیایی رواج بیشتری دارد.
اگر دیابت بارداری درمان نشود، می‌تواند بارداری را در خطر قرار بدهد و ریسک آسیب دیدن سلامتی جنین را بالا ببرد.
آریتمی قلبی (Heart Arrhythmia)
بارداری خطر ابتلا به ضربان قلب نامنظم یا همان آریتمی را افزایش می‌دهد. چه شما سابقه آریتمی داشته باشید و چه نداشته باشید، به دلیل افزایش حجم خونی که در بدن جریان دارد، آریتمی قلبی را تجربه خواهید کرد.
انواع آریتمی‌ها قلبی که در دوران بارداری ممکن است تجربه کنید عبارتند از:
ضربان قلب نابه‌جا: این آریتمی یک ضربان قلب اضافی در قلب است که معمولاً بی خطر به شمار می‌رود.
تاکی کاردی فوق بطنی: این آریتمی یک ضربان سریع قلب است که از بخش دهلیزها شروع می‌شود. تاکی کاردی فوق بطنی شایع‌ترین آریتمی پایداری است که اغلب زنان در دوران بارداری تجربه می‌کنند و معمولاً بیش از ۳۰ ثاینه طول می‌کشد.
جهت مشاوره قلبی در دوران بارداری همین حالا از طریق فرم رزرو وقت نوبت بگیرید.
ایسکمی میوکارد (Myocardial Ischemia)
ایسکمی میوکارد یا نارسایی قلبی به وضعیتی گفته می‌شود که خون به اندازه کافی به قلب نرسد. این بیماری قلبی در بارداری بسیار خطرناک و تهدید کننده بوده و می‌تواند منجر به:
- حمله قلبی
- آنژین ناپایدار و پایدار قلبی
شود. تقریباً می‌توان گفت که از هر ۲۵۰۰۰ مورد بیماران بستری شده در بیمارستان، ۲ بیمار به دلیل ایسکمی میوکارد بستری می‌شوند. فاکتورهای خطرناکی که موجب تشدید ایکسمی میوکارد می‌شوند، عبارتند از:
- فشار خون بالا
- اضافه وزن و چاقی
- سن بالای ۳۰ سال
- کلسترول یا تری گلیسیرید بالا
- مصرف تنباکو، سیگار و قلیان
- سابقه خانوادگی ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی
۸ بیماری قلبی خطرناک در بارداری
برخی از بیماریهای قلبی در بارداری خطر بسیار بالایی دارند. تا حدی که جان مادر و فرزند را به خطر می‌اندازند. این بیماری‌ها عبارتند از:
- سندرم مارفان
- فشار خون ریوی
- تنگی دریچه میترال
- تنگی دریچه آئورت
- اتساع شدید آئورت
- کوآرکتاسیون آئورت
- کاردیومیوپاتی در زایمان
- اختلال در عملکرد بطن‌ها
چطور از سلامت جنین مطمئن شویم؟
اگر در طول دوران بارداری مشکلات قلبی برای شما پیش بیاید، برای آنکه از سلامت جنین اطمینان کامل کسب شود؛ پزشکان متخصص زنان و زایمان از سونوگرافی جنین استفاده می‌کنند تا سلامت قلبی و عمومی جنین را مورد بررسی قرار بدهند.
اگر جنین در طول بارداری مادر دچار بیماری قلبی شود، ممکن است در طول بارداری یا بعد از متولد شدن نوزاد نیاز به درمان بیماری‌ها باشد.
جهت تشخیص بیماری قلبی در بارداری با مطب دکتر رامین بقایی به شماره ۸۸۶۷۰۳۵۰-۰۲۱ تماس بگیرید.
نحوه تشخیص بیماری های قلبی در بارداری
یکی از راه‌های موثری که برای تشخیص بیماریهای قلبی در دوران بارداری مورد استفاده قرار می‌گیرد، اکوکاردیوگرافی مادر و جنین است. این روش تشخیصی یک تست غیر تهاجمی بوده که ساختار و عملکرد قلب را مورد بررسی قرار می‌دهد.
البته برای بررسی سلامت قلب جنین در صورتی که مادر به بیماری قلبی مبتلا شده باشد، علاوه بر اکوکاردیوگرافی از سونوگرافی‌های منظم و دوره‌ای استفاده می‌شود تا عملکرد قلب جنین دقیق‌تر بررسی شود.
به گزارش منبع خبری ncbi.nlm.nih.gov درباره اکوکاردیوگرام برای تشخیص بیماری قلبی دوران بارداری آمده است:
An echocardiogram is essential for evaluating those undergoing cardiac insults of pregnancy. Physiologic findings may reveal chamber enlargement, physiologic aortic, mitral, tricuspid regurgitation, and valvular dilatation.
اکوکاردیوگرام برای ارزیابی افرادی که در دوران بارداری تحت حملات قلبی قرار می‌گیرند ضروری است. یافته‌های فیزیولوژیکی از اکوکاردیوگرافی، بزرگ شدن دریچه‌های قلب از قبیل اتساع دریچه آئورت، میترال و نارسایی و اتساع دریچه تریکوسپید قلب را نشان می‌دهد.
خطرات و عوارض ناشی از بیماری قلبی در دوران بارداری
خطراتی که به دنبال مشکلات قلبی در بارداری در زنان مشاهده می‌شود، معمولاً به نوع بیماری و همچنین شدت بیماری بستگی دارد. از جمله عوارض احتمالی که باید حواستان به آن‌ها باشد عبارتند از:
- نارسایی احتقانی قلبی
- تنگی دریچه میترال و آئورت
- آسیب دیدن دریچه‌های قلبی
- آریتمی قلبی یا ریتم نامنظم قلبی
- بروز نقص مادرزادی قلبی در جنین
در مادران دارای بیماری قلبی زایمان طبیعی بهتر است یا سزارین؟
زایمان طبیعی برای زنانی که در دوران بارداری یا پیش از آن بیماری قلبی داشتند بهتر از سزارین است. چرا که خطرات زایمان طبیعی از زایمان سزارین که تحت بی حسی و بیهوشی عمومی انجام می‌شود بسیار کمتر است و به سلامت قلب آسیبی نمی‌‌زند.
روش‌های درمان بیماری قلبی در بارداری
معمولاً برای درمان بیماری قلبی در دوران بارداری دارو تجویز می‌شود و تا حد امکان از جراحی قلب به روش عمل قلب باز یا جراحی قلب کم تهاجمی جلوگیری می‌شود. درمان دارویی بیماری قلبی در بارداری، بایستی تحت نظر پزشک متخصص قلب و عروق انجام شود تا داروها با توجه به دستورات پزشک مصرف شود.
همچنین اگر جنین شما هم در طول بارداری به بیماری قلبی مبتلا شده باشد، لازم است تا به یک پزشک اطفال یا متخصص جراحی قلبی که به جراحی و درمان بیماریهای قلبی نوزادان تسلط دارد مراجعه کنید.
دقت داشته باشید که برای درمان سریع تر و جلوگیری از عوارض احتمالی:
- استراحت کافی داشته باشید.
- تغذیه سالم، کم چرب و کم نمک داشته باشید.
- میوه و سبزیجات بیشتری مصرف کنید و آب بیشتری بنوشید.
- داروهای تجویز شده را سر موعد و با دوزهای مشخص شده مصرف کنید.
شانس یک بارداری خطرناک در کدام افراد بیشتر است؟
اگر بیماریهای قلبی زیر را در بارداری تجربه می‌کنید، بارداری خطرناک تری را تجربه خواهید کرد:
- ناهنجاری ابشتاین (Ebstein’s Anomaly)
- تنگی دریچه آئورت (Aortic Valve Stenosis)
- کوآرکتاسیون آئورت (Coarctation Of The Aorta)
- تنگی شدید دریچه ریوی (Pulmonary Valve Stenosis)
- سابقه تترالوژی فالوت درمان شده (Tetralogy of Fallot)
- سابقه عمل ترمیم جابجایی عروق بزرگ (Transposition Of The Great Arteries)
مشاوره قلبی مادران در دوران بارداری با دکتر رامین بقایی تهرانی
دکتر رامین بقایی تهرانی پزشک متخصص جراحی قلب و عروق کودکان، نوزادان و بزرگسالان هستند که بیش از ۲۰ سال است در زمینه درمان و جراحی انواع بیماریهای قلبی فعالیت مستمر دارند. ایشان نه تنها اختلالات قلبی مانند تنگی دریچه آئورت یا بیماریهای عروق کرونر را درمان می‌کنند، بلکه مادران میتوانند از مشاوره قلبی در دوران بارداری بهره مند شوند.
همچنین اگر نیاز به درمان و جراحی باشد، ایشان از بهترین متدها و همچنین بهترین تکنیک‌های به روز دنیا برای جراحی و درمان بیماریهای قلبی مادران و نوزادان استفاده می‌کنند.
اگر شما هم نیاز به مشاوره قلبی در دوران بارداری خود دارید، می‌توانید با شماره مطب ایشان تماس بگیرید و یا از طریق وبسایت نوبت اینترنتی دریافت کنید.
برای رزرو نوبت و تعیین وقت معاینه با شماره ۸۸۶۷۰۳۵۰-۰۲۱ تماس بگیرید یا فرم تعیین وقت اینترنتی را پر کنید.
0 نظر